zondag 11 augustus 2019




Reisverslag 2019  deel 4 .
Vaartocht Griekenland naar  Nederland .
---------
5e gedeelte van de reis, van Finisterre naar   IJmuiden /Lelystad
Ongeveer       mijl over de rechte stukken gemeten
-----------------------------------------
Nogmaals een eenzijdig  verslag. Op het moment van publiceren ben ik druk bezig om het schip klaar te maken om “droog “ gezet te worden. Dan kan de motor en aandrijving uit het schip gehaald worden en de rest van het 15 jarig onderhoud gedaan worden.
Het laatste stukje van het vorig verslag en nog wat foto’s van vorige verslagen:
       
                 
Voor mij is het nog even wachten…. Zoals de windvoorspelling er nu uitziet, is dat het volgende…. Dinsdag avond is er bij Finisterre nog een staartje 6 Bft uit het N- NO. Woensdag morgen is dat 5Bft later afnemend. Als ik dan vertrek ga ik richting NW –W. ….In de avond,  als ik zo’n 50 mijl verder ben, komen er veranderingen,… Afnemende wind uit het NO en opkomende wind uit het W.…  Dat is waar ik op zit te wachten. Als ik richting noord ga en het westelijke windgebied zich ook nog naar het zuiden verplaatst , hoop ik niet al te lang in het “niemandsgebied” te zitten. Daarna  zijn de komende dagen 4-5 Bft W tot ZW. Dat zet zich door naar Frankrijk en via het Engels kanaal naar het Nauw van Calais.  Na 3 tot 4 dagen, bij de Franse kust pik ik de windberichten wel weer op en zien we wel hoe de vlag er dan voor staat.
Zeilvoering:… 
In eerste instantie, bij Finisterre,..  kleine Genua en rif in bezaan,… kijken hoe dat uitpakt.
Gaat de wind minderen dan de kluiver en stagfok erbij en rif uit de bezaan.
Gaat wind ruim worden dan kan de “aap” erbij.
Wordt het voor de wind dan is het de kleine Genua te loevert en alleen het grootzeil. Bezaan zit dan eigenlijk alleen maar in de weg, die is dan naar beneden.
--------------------------------------------------------------
Gisteren het vorig verslag verstuurd  en vandaag  dinsdag 16 juli is er veel wind. Ik heb niet meer zoveel te doen dan alleen wachten tot woensdag morgen. De kade begint vol te lopen met auto’s. Ik pak mijn rugzak en maak me gereed om boodschappen in CEE te doen.
Ik ga nog even bij het toeristenbureau langs om te vragen wat de voor een industriële activiteiten  aan de overkant uitgevoerd worden. Ze wist er niet veel van. Het is een metaal bedrijf.  Ze maken zelf geen elektriciteit, die komt van het hoger gelegen stuw meer. Kennelijk betrekken ze daar wel, gezien de stevige stroomkabels die van de berg afkomen, veel elektriciteit. Mogelijk voor elektrische smeltovens. De fabriek is wel goed voor de werkgelegenheid, alhoewel ikzelf kan constateren, gezien de staat van onderhoud van de verschillende installaties, dat het e.e.a. een aflopende zaak is. Google gaf mij ook al geen uitsluitsel.
  Ik laat het er maar bij.
Aan de kade om de hoek ligt een vissersboot, netjes opgeschilderd, met vlaggetjes voorzien en met groene takken en bloemen versierd. 
Er is een processie op komst. Festiviteiten worden hier ingeluid met vuurwerk, de vuurpijlen  worden afgeschoten en hoog in de lucht geeft dat een enorme harde knal. Dat hoor je regelmatig, zo ook hier. (Er is altijd wel wat te vieren.)
Er worden hekken geplaatst en mensen in nette kleren en hoge hakken gaan aan boord van het vissers schip.  Ook de andere vissers schepen ( een stuk of vier), zijn van vlaggetjes voorzien.
Je moet wat geduld hebben, maar na enige  tijd worden, vanuit de plaatselijke kerk, de klokken geluid. En ja hoor  de weg wordt even afgezet en daar komt de processie aan. De plaatselijk koperband ondersteunt het e.e.a. en alle attributen ,  het heilige kruis, het vaandel, het heilige beeld dat door dragers gedragen wordt. 
 Het wordt allemaal op het schip gezet. Dan wordt er uitgevaren , rondjes maken op honderd meter afstand van de kade. Vanwege de wind of vanwege de publiek belangstelling?.
Ik heb lang genoeg gewacht en ga boodschappen doen. Als ik terug kom wordt er aanstalten gemaakt om af te meren. Het hele spul gaat weer van het schip af en weer richting kerk.
Het grote podium is ook weer opgesteld waar zaterdagavond ook al veel lawaai vandaan kwam.
Zodra de processie bij de kerk is wordt het maximum vermogen op de geluidsboxen gezet. Ik geloof dat de artiesten best wel een redelijk repertoire hadden . Maar het harde lawaai overstemd alles. Jammer.
Ik ga er vanuit dat de goden nu weer mild gestemd zijn en de zeevarende voor onheil zullen behoeden. Kan ik best wel gebruiken.
Boodschappen opbergen. Dan maar weer wachten op beter weer. Het is een “zware” opgave.  Nog maar een keer het to –do lijstje  nalopen, alles is gedaan, zijn de windvoorspelling nog steeds hetzelfde, heb ik niks vergeten etc. etc. Je blijft in een kringetje rondlopen  tot het schip los is van de kade. Dan verdwijnt de plankenkoorts weer. De windvoorspelling geeft weinig verandering. Wat wel belangrijk is dat ik op tijd weg ben. Dat is met windkracht 5 tot 6  Bft.
In de middag is er afnemende wind en komt er langs de kuststrook een windstilte met wisselde winden. Daar wil ik niet in terecht komen. Wetende dat 50 mijl verder wel wind is. De nacht van woensdag op donderdag valt daar ook de wind weg naar zwak, maar die wordt dan west en neemt later weer in kracht toe tot aangenaam.
Wel overweeg ik om een rif in het grootzeil te zetten. Het voordeel…!  als de wind stevig door trekt naar zes hoef ik geen actie te ondernemen. Normaal, als tegen de zeven of meer- loopt,  gaat het grootzeil eraf. Maar gezien het feit dat er best wel een behoorlijke zeegang zal staan heb ik “kracht” nodig om door de golven te komen. Hetzelfde geld als ik te weinig zeil heb. Maar een rif er uithalen is makkelijker dan een rif er in zetten. We gaan het morgen ochtend wel zien.
Het is woensdag ochtend 17 juli, de wekker gaat af  ..Het is zeven uur. Om 8 uur zijn we vrij van de wal en zijn de zeilen omhoog.
In de luwte  is er een windje 4 -5  prima , maar hoe is “buiten”?
 Finisterre!
Als ik buiten kom is het  goed toeven. De zeilvoering is oké, er is een oceaan deining en er zijn geen gekke golven. Ik kan niet zo noordelijk varen als ik gehoopt had, maar het is comfortabel zeilen. De zon komt erbij, ik draag wel een lange broek en heb een warm jack aan. We worden uitgeleide gedaan door dolfijntjes.
Omdat ik de komende windstilte perioden aan de kust wil ontwijken ga ik zoveel mogelijk noord west. Zodra dat mogelijk is  noord  en dan hoop ik daar ergens de westen wind op te pikken.
Om het verloop in beeld te brengen heb ik een logboekje bijgehouden;
Tijd     windkracht   Speed Over Ground       Course Over Grond
              In knopen           SOG in knopen           COG in graden
09:00    Cape Finisterrre is gerond
                       16                        5-6                      300
10:00             15                        4-6                      300
Ik overweeg om de zeilwissel te doen maar als ik gereed ben om dat te doen trekt de wind weer aan, dus niet.
                       19                        5-6                      300
12:00             18-19                  5-6                      300
13:00             4 mijl voor de shipping line die 20 mijl breed is.
                       18-19                  5-6                      300
14:00             ik ben op de shipping line, als ik wil uitwijken voor een groot schip draait hij al bij, wel zo aardig, dank u wel.
                                                    Idem
15:00                                          Idem
16:00                                          Idem
17:00             ik ben de shipping line over
                                                    Idem
18:00             15                        4-5                      300
                       Zeilwissel, kluiver en stagfok, erbij
19:00             17                        6-7                      290
20:00             15                        6-5                      280
Ik ga overstag want de wind zal wel verder naar het westen draaien. Afstand van Cabo de Finisterre 60 mijl
                            10                        5,5                       040
Met deze koers komen we later weer in de shipping line.
         21:00         12                        4,5                       025
Daar is de windschifting! En ik vaar nu evenwijdig aan de shippingline. Ik lig op koers naar Ouessant nog 380 mijl. Maar als ik noordelijker kan  varen doe ik dat om het windstilte gebied te vermijden en  om  beter in de westen wind stroom te komen.    
         22:00         10                        4,5                       042
         23:00         7                          3,5                       052
Er zit nog een tanker buiten de gebruikelijke vaarroute , maar daar heb ik geen last van. De wind zakt in en de richting is variabel. De SOG 52 graden en de kompaskoers is 030 graden. Dat houdt in dat je van enige stroming kan spreken. Het zij zo.!.. Er is volle maan en dat stemt altijd optimistisch!! 
00:00         Donderdag 16 juli. ( tot vrijdag morgen is het motto  “zoeken naar wind”….)
                            5                          1                          GEEN!
Het is dobberen en hobbelen. Ik zet de motor bij om de tijd toch een beetje te gebruiken om naar het windgebied te varen.   We varen dan:
                            4,5                       010
Dat duurt een half uurtje en dan ben ik het zat. Doe de zeiltjes naar beneden en doe mijn halfuur slaapjes, en laat hetv schip maar dobberen.
06:00         Er is weer wind, het is bewolkt en het miezert. De zeiltjes kunnen weer omhoog. Er is een kalme zee met enkel een lichte deining.

                   8                          5                          014
07:00         7                          3                          015
08:00         7                          2,5                       350
                   De Raaf vaart zichzelf en houdt een aan de windse koers aan. Gaan we mooi noord! Bij  ruime wind moeit ik de stuurautomaat gebruik, maar de schroefas levert, bij deze snelheid, geen vermogen.
09:00         8                          3,7                       350
11:00         12                        6,2                       314
                   Ik doe een zeilwissel omdat ik ruimer ga varen: de kleine genua op de kotterstag en de stagfok als aap op de bezaan mast. 
11:30         9                          5,5                       020
----------------------------------------------------------------------
Voorlopig zal ik deze zeilvoering varen. Maar gezien de  bewolking en wisselende windkracht zal ik nog wel eens iets van de koers richting  Ouessant veranderen. ( 034 graden en nog 344 mijl)
Daarmee vaar ik een plezierig zeilende koers waar de Raaf zich goed bij voelt. Uiteraard ook  rekening houden met het feit dat de stuurautomaat het werk moet doen. Geen zon energie alleen van de schroefas generator en als laatste stroomvoorziening: energie van de motor.
De middag brengt niet veel bijzonders, de wind blijft uit het nnw komen en komt niet verder dan 2 Bft.  Het aapje is aan de wind niet te handhaven, dus gaat het aapje eraf  en later in de middag gaat ook de stagfok weer op de kotterstag.
We zitten dus nog steeds in het overgangsgebied  van westen wind naar onbestemd. We varen zoveel mogelijk noord. Het valt niet mee uit dat gebied te komen. We blijven voortgang maken!. Daar en tegen is het niet koud, de zon komt zelfs af en toe tussen het wolkendek door en we zien af en toe een koopvaardij schip voorbij varen.
In de avond is er even wat meer wind maar dan houdt ook dat weer op. We tuttelen de nacht in met weinig wind. We zien wel waar we uitkomen. Om een uur of drie, van de zaterdagmorgen 19 juli, bemerk ik iets ongewoons. Als ik buiten ga kijken is het grootzeil gestreken. Oeps!  De noodreparatie die ik aan  de grootzeil val heb aangebracht heb ik kennelijk niet goed gedaan. Nu, in de nacht, kan ik niets doen. Ik doe ook de kluiver en stagfok naar beneden en laat de boot met alleen de bezaan op, vrij dobberen.. Nu maar wachten tot het licht is. Het te bedenken scenario komt uiteraard wel op gang!!. .  Doorvaren, alleen op de fokken en bezaan is geen optie.  Alternatief: De kraanlijn gebruiken als grootzeil val?? Dat is geen fijne oplossing. De kabelschijf van de kraanlijn, boven in de mast, is slecht gepositioneerd, en zonder kraanlijn varen is ook nier alles. De kabel weer opnieuw in scheren is nog de beste optie.
De kabelklemmen die ik op voorraad had en  voor de noodreparatie gebruikt heb, heb ik in Concubion weer  aangevuld, dus ik heb twee nieuwe kabelklemmen. De kabel die op een staaldraad lier zit, is boven in de mast bij het stoomlicht, boven in de mast, blijven hangen. Dat scheelt.
(Voor alle duidelijkheid , de vallen van de Witte Raaf zijn allemaal staaldraadvallen op staaldraad lieren.)
Met de Topclimber  https://www.youtube.com/watch?v=VJ_DVH7lDxQ  en  https://www.youtube.com/watch?v=6dJOJBoH8fw  kan ik tot boven in de mast komen. Daar moet je dan wel enige voorzieningen voor treffen, maar dat kan.  Bij dageraad is er weinig wind dus…. actie!!!
De stagfok wordt gehesen en bak gezet, de bezaan staat ook  bij.
De boot blijft nu dwars op de golven liggen en maakt geen vaart en veranderd dus ook niet van koers. De wind drukt de boot “vast” tegen het water. Zo licht de boot relatief rustig om werkzaamheden uit te voeren.
Eerst wordt de giek aan dek gelegd en vast gesjord. De kraanlijn kan nu gebruikt worden om een dikke lijn naar de top van de mast te brengen. Bij de mastvoet zit de lijn ook vast en zo wordt del lijn, met de kraanlijn lier strak langs de mast gespannen. Aan de lijn zit een bootsman stoeltje met klem, en een voetensteun met klem. Ga je nu op de voetensteun staan dan kan je de klem van het bootsman stoeltje naar boven schuiven. Ga je in het bootsman stoeltje zitten dan kan de klem van de voetensteun omhoog geschoven worden. Als je dat vaak genoeg doet kom je vanzelf boven.
Wat moet je meenemen naar boven:  een lijntje om de staaldraad val , die nu bij het stoomlicht vast zit, te borgen opdat deze niet onverwijld naar beneden valt. Daarnaast een lange dunne lijn met takeldraad om het uiteinde van staaldraad val aan vast te maken en als de lier, waar de kabel op zit niet wil vieren dan heb ik altijd een lijn naar beneden en kan ik de kabel lier ordenen en de kabel doortrekken.
Vooraf ordenen die ik liever niet. De kabel trommel heeft vrijloop, dat hoeft geen problemen op te leveren, maar de kabel zit er wat verward op. Als ik ga duwen en trekken om dat te ordenen loop ik de kans dat de kabel boven in de mast los komt en naar beneden  komt. Dat geeft weer extra werk  bij het in scheren.
Oké, Ik kan naar boven. Bij het stoomlicht aangekomen kan ik het borg touwtje aan de kabel vast maken en lukt het ook om de kabel naar boven te trekken. Ik ga verder naar boven maar als ik boven ben wil de kabel niet verder naar boven. Ik kan wel de dunne lijn over de kabelschijf aan brengen en aan de voorkant van mast, met het takel garen, aan de staalkabel vast maken. Het enige oncomfortabel is dat de mast wat slingert verder gaat alles naar wens. Als ik naar beneden ga houdt de lijn/kabel op spanning. Als ik beneden ben is het even spannend. De kabel is wel los van de lier maar wil niet over de kabelschijf naar de achterkant van de mast. Een beetje rommelen helpt….. en dan schiet de kabel over de schijf..Pfffff Pffff. 
Nu opnieuw een noodreparatie uitvoeren  en de kabelschoenen goed vast zetten. Dat lukt allemaal. Om 10:00 uur staan de zeilen weer en kan ik gaan kijken welke koers we kunnen varen en hoe de zeilvoering moet zijn. Het wordt plat voor de wind.  Dat slingert wel veel, het is niet anders. Dan schuift alles wat kan schuiven en rammelt alles wat kan rammelen. Meer noordelijk varen is geen optie en geeft ook onvoldoende snelheid voor de  schroefasgenerator.
Grootzeil op de bulletalie en de kleine Genua op de voorstag met de spinakerboom te loevert. De bezaan kan naar beneden en het stagfokje kan aan lij blijven staan. Het stagfok doet dan toch iets en dat is beter dan aan dek liggen. 
De stuurautomaat moet nu zijn werkt doen en dat doet hij beter dan ik. Ik laat me wel eens afleiden en dan moet ik weer overmatig corrigeren. Dat overkomt de stuurautomaat niet. Bij deze koers is dat kritisch. 
Er is geen zon en onvoldoende snelheid . Voorlopig maar de motor bij om de accu’s weer op peil te brengen. Kan ik even uitrusten en…. als er warm water is,….!  een frisse douche. Leven in een bezweet lichaam is niet plezierig.
De wind is inmiddels toegenomen, in de ochtend een 3 bft. maar in de middag komt de 4 Bft om de hoek kijken.  Ook laat de zon zich af en toe zien en dat wordt het gewoon lekker warm!!   De voorspelde wind heeft zich gemeld!!   Zij het meer uit het ZW maar een kniesoor die daarover begint. We hebben koers naar het eiland Ouessant!....westelijk gelegen van Brest.
We varen nu evenwijdig aan de doorgaande scheepvaartroute van Ouessant naar Finisterre. Het normale leven kan weer zijn gang vinden.
Soms moet je een aanloop nemen om een grote sprong te maken, maar dan heb je ook wat.
Tegen de avond komt er ook meer wind. De generator en de panelen hebben het tot nu toe nog net kunnen redden. Nu we meer snelheid hebben kunnen we weer een beetje stroom oppotten.
Omstreeks drie uur, op zaterdag 20 juli, worden ik weer verrast. De stuurautomaat doet zijn werk niet meer….. Het elektronisch kompas, wat nodig is voor de stuurautomaat, slaat op tilt.
Geeft 67 graden aan en we varen 340.
Even oriënteren.. (ik ben net wakker) welke kant gaan we op etc. Via de I-pad met de water Tom- Tom weet ik weer een beetje welke kant we uit moeten en dat is niet aan de wind.  De enige koers die we nu zonder zelf te sturen, kunnen varen is aan de wind. Dat wordt dus NW dat richting Amerika.  Toch de slaapjes maar weer oppakken.
Net als gisteren gaan de nodige scenario’s weer door het hoofd.  De oorzaak is waarschijnlijk oxidatie van contacten in het elektronisch kompas. Dat kompas is op de bezaan gemonteerd. Gelukkig niet zo hoog en met de topclimber makkelijk te bereiken. Dus de mast maar weer in.  De nodige belemmeringen om en in de behuizing worden weggenomen en het stekkertje, wat een papier dun plaatje is van 2 cm breed, moet uitgenomen worden. Toch maar weer even terug voor een klein tangetje.  Voor zover dat lukt, in een wiebelende mast, wordt het stekkertje schoongemaakt en  weer teruggezet en  met contactspray ingespoten.   De montage wordt lastig maar met ductape wordt de zaak weer dicht gezet. Kijken of het e.e.a weer werkt.
Helaas geen resultaat.
Zorgvuldig schoonmaken en weer monteren kan alleen in stil water. Eerste gelegenheid Alderney. Tot zover  in ieder geval geen stuurautomaat meer.
Drie jaar geleden ben ik ook zonder stuurautomaat van Zuid Bretagne naar Nederland gevaren ( hetzelfde probleem maar nog niet gelokaliseerd)  dus moet het nu ook kunnen.
Daarvoor moeten we wel de koersen aanpassen. Overdag een koers die met de hand gestuurd wordt en in de nacht een aan de windse koers of  bijliggen.
En…… wat erg belangrijk en vervelend is,……. je bewegingsvrijheid wordt sterk gereduceerd.  1 of 2 minuutjes weg van het roer behoort tot de mogelijkheden.   Zeil wisselen,  huishoudelijke werkzaamheden, toiletgebruik etc. het gebeurt nu allemaal in etappes.
Wat we wel hebben is .. een zonnige dag met een winde 4 Bft uit het westen met een bui wat het nodige kletsnat maakt.  Ja….. want ik moet nu buiten in de regen sturen!!  En dat ben ik niet meer gewend!! Dat is afzien.  De zon komt te hulp om alles goed te maken en droogt de natte spullen.
 Het elektronisch kompas heeft de hele dag op 67 graden gestaan! Als ik in de kuip het avond maal nuttig zie ik  dat het scherm weer tot leven komt.  68…     70….  65….  Het lijkt  of het kompas weer wakker is geworden. 
Toch maar even op de automaat zetten.  Die doet weer keurig zijn werk. Door de contact spray is waarschijnlijk de corrosie opgelost, of zijn natte contacten opgedroogd.
Ik weet het niet ....maar de automaat werkt weer.   Hulde!
Huiswerk voor als we weer in Nederland zijn.   Poeh,  Poeh en hele opluchting.( maar voor hoe lang??)
Met ruime wind kunnen alle vijf de zeiltjes er weer op. Blij dat ik ben,  geniet ik optimaal van een mooie zonnige  zomer avond.  En ….. zeker niet onbelangrijk!!.....Met bijzondere dank aan mijn beschermengeltjes!!!
Nog 100 mijl te gaan tot Quessant.
In de avond wordt de wind minder. Met die oceaan deining blijven de zeilen behoorlijk “slaan” en in de nacht overweeg ik meerdere keren de zeilen te strijken. Als ik buiten was, liepen we dan toch nog enige vaart, door hobbelen maar.   Bij elkaar toch nog zo’n 20 mijl bij elkaar gehobbeld!. In de ochtend van zondag 21 juli, draait de wind naar het zuiden. Een gijpje en we blijven koersen op Quessant. De zon komt er bij en het wordt aangenaam. De meeste oceaan deining is weg, het schip vaart nu rustig en aangenaam door het water. Goede gelegenheid om even te douchen en een wasje te doen. Hebben we weer schone kleding.
De wind trekt weer een beetje aan maar blijft zwak tot matig. Waar is de voorspelde westen wind 4Bft  heen gegaan???   Ik had me al rijk gerekend!!! 
De stuurautomaat geeft geen problemen . Wat ga je zo’n ding waarderen!! en wat ben ik blij dat die het nog steeds doet!.
De zonnepaneeltjes geven, nu er een aantal door corrosie geweld onwel geworden zijn, onvoldoende stroom voor de automaat. Af en toe de motor maar even bijzetten. Die geeft geen problemen. Er zijn sinds het voorjaar geen veranderingen opgetreden. De aandrijving geeft af en toe wat meer lawaai maar dat is bij lage toerentallen. Voorlopig is er geen aanleiding om me  daar zorgen over te maken.
In de middag is de wind zuid, plat voor het lapje!  Met het zonnetje op de blote bast en wat  muziek erbij kom ik de dag best aangenaam door. Af en toe een bezoekje van de dolfijn maakt het ook nog leuk!! 
 
In de avond blijft de wind redelijk staan. Rond de 4 knoopjes snelheid. We varen recht op Ouessant aan.  Mogelijk dat we nog een gijpje moeten maken om  ruim langs het eiland te gaan. 
zondag 23 juli, om  00:00 uur, ..   zie ik achter de horizon de lichten van de vuurtoren van Ouessant. Er komt ook een getijde stroom mee, we hoeven niet te gijpen en in de ochtend rond 8 uur, vaar ik langs het eiland. Ik heb  eventjes contact met de buiten wereld (berichtjes, telefoon, appjes )  en…. ik kan ook het weerbericht ophalen. Daar is het één en ander in veranderd. Ik kan met de zuidelijke luchtstroom meeliften naar het noorden, Ga ik  direct richting Alderney, dan kom ik in een windstilte gebied. Dus blijf ik voorlopig een noordelijke koers varen. Morgen komt er wind uit het oosten, maar dat zit dan boven het windstilte gebied. Er is sowieso een overgangsgebied naar de oosten wind. Onder de kust van Engeland is dat minimaal. Dus eerst noord, dan een beetje naar NO en dan ook nog rekening houden met de doorgaande scheepvaart route.
Toch wel een zwaar en ingewikkeld leven  en … wat dan weer komt, dat .......zien we dan wel weer.
Het blijft in ieder geval wisselvallig, want de oostelijke wind wordt ook weer afgelost door een westelijke wind etc . etc. .  
Voorlopig is het mooi weer. In de ochtend wat nevelig, waardoor ik het eiland, Ouessant, wat ik een aantal jaren geleden, met de fiets, goed verkend  heb, amper te zien krijg. In de middag wordt de zon weer sterk en laat ik de blote bast weer lekker opwarmen.  De wind zwakt af en gaat nog een beetje van zuid naar Zw. Dat wordt nog een gijpje. Dus alle zeiltjes naar de andere kant.
Zw wind brengt ook niet veel en tegen de avond is het op. Ik doe alle zeiltjes naar beneden en laat me maar drijven. Het enige wat ik in de gaten moet houden is dat de getijde stroom mij niet te veel naar het Nw wegzet ,want daar zit de vaarroute van de koopvaardij.  Nu maar wachten tot de golven wat minder worden en dan hebben we morgen een “stranddag”.  Luieren in de zon.!
Het pakt toch weer anders uit. Nog voor de zon onder is komt de oosten wind, zwakjes weliswaar maar het begin is er.  Daar concentreer ik mij maar op.  Het duurt nog een tijdje voor de richting en kracht van de wind stabiel is.  Het doet mij besluiten om niet richting winstilte boven Alderney, te gaan, maar richting Noord. Dan moet ik wel, bij nacht, de vaarroute oversteken. Daarna heb ik vrije ruimte. Als het reeds donker is wordt de wind stabiel. Alle zeilen bij en met een windkracht 3-4 varen we noord . 
Dinsdag 23 juli, zijn we , zonder enige problemen, om 04:00 de vaarroute over  en varen we naar ZW van Engeland.  De  wind is dan 4 Bft en het is bewolkt.
In de middag begint het door te waaien tot 6 Bft. Wat te doen? Ik kijk het nog even aan. Er zijn wat weer berichten over de marifoon maar die komen niet goed door. Ik hoor wel iets over buien, wind tot 6 Bft en plaatselijk mist banken.  Voor alle zekerheid ga ik toch maar zeil minderen.
-------------------------------------------------------------
De werkwijze is als volgt:
Het persoonlijk tenue :  natte kleren drogen slecht, dus hoe minder hoe beter!!!
Sokken met bootschoentjes, blote benen die kun je makkelijk afdrogen. ( het water is ook niet zo koud.) Slip, ik heb nog genoeg droge in de kast,  hemd  plus T-shirt en daar overheen mijn thermopane jollen anorak.  Die is bij de kraag en bij de broek niet super waterdicht, maar het houd je warm. Daaroverheen mijn veiligheidsharnas. Met deze outfit kan ik mij goed over het dek bewegen.
De zeilen;
1e  Kleine Genua in de kajuit opening klaar leggen
2e Rif in de bezaan steken.
3e Kluiver strijken en opbinden aan de reling, schoten vrij maken voor de kleine Genua.
4e Kleine Genua aanslaan, schoten vastmaken en lijblokken goed positioneren.
5e Kleine Genua omhoog.
Stagfok strijken en opbinden aan de reling.
Algemene controle of alles goed in orde is, ook bij een overstag manoeuvre.
Gedurende deze hele actie blijft de Raaf netjes op koers omdat we ervoor zorgen dat het “zeilevenwicht” niet al te veel  uit onbalans is.
Zo….. het schip vaart nu rustiger met zes Bft. We hebben voorlopig genoeg “elastiek” om naar  7Bft te gaan. Als het nog harder gaat waaien wordt het grootzeil gestreken of ,… afhankelijk of er grote, korte golven zijn, of …soepel kleine golven,… een rif gestoken in het grootzeil.. ( om goed door grote, korte golven te varen heb je kracht nodig en dan kan het grootzeil met rif wel nodig zijn.)
Persoonlijke verzorging: In het toilet /doucheruimte natte kleding uittrekken en ophangen en droge kleding aantrekken.
----------------------------------------
Zo dat is geschiet. Het kan gaan regenen en dat doet het dan ook. Eventjes maar want daarna komt de zon weer.
Inmiddels liggen we op koers: Plymouth!. Dichter bij de kust gekomen heb ik contact met de vaste wal om te melden dat alles goed gaat en dat het weer wat wispelturig is.  Onder de wal, achter een landtong, wordt het weer ook rustiger, minder golven en minder wind. Ik kan nu ook de weerberichten ontvangen. Deze zijn totaal anders dan het laatste  wat ik gisterochtend heb gezien. Vandaag nog wind uit het oosten, dan komt er een dag met westen wind en dan weer een dag met oosten wind. Uiteraard met de nodige overgangen.  Wind  van 2 tot 4 bft.


 
Kunnen we nu weer, met  een gerust hart, de zeilwisseling retour doen. Het voordek is droog dus de kleine Genua, die redelijk droog is, kan mooi, door het voorluik, naar binnen.    
Wat ik ook zie….zeilboten, dat is een tijd geleden, natuurlijk,’….er wordt hier veel gezeild , veel meer in verhouding dan in Portugal , middellandse zee. Griekenland, in bepaalde gebieden waar veel charters varen.
Tegen de avond is er weinig wind en we krijgen ook stroom mee. Nu maar wachten op de opkomende westen wind. We gaan het allemaal weer beleven!.  Vaarplanning maken??? Vergeet het maar.
De dag komt zoals die komt en gaat zoals die gaat!!
De wind draait naar het noorden en dat is niet ongunstig, zo kunnen we, gezien de omstandigheden, redelijke vorderingen maken.
Rond 4 uur in de morgen van woensdag 24 juli gaat de wind naar het westen. Er is genoeg wind om de stagfok, zonder boom, te loevert te houden. Dus doe ik lekker mijn slaapjes.
Als het licht wordt en ik weer wakker, gaat de kluiver naar beneden en gaat de kleine Genua met de spiboom in top. Dat geeft meer oppervlakte en een beter balans. Het bezaantje had ik vannacht al gestreken.  Met een redelijk windje zo rond de 10 tot 12 knopen, loopt dat lekker.
Er is oosten wind voorspelt en ik heb de verwachting dat de wind draaiing over de zuid gaat. Reden waarom ik een meer zuidelijke koers dan oost vaar. Als de wind draaiing doorzet naar oost, kan ik meedraaien naar NO. Blijf ik onder de Engelse kust dan kan ik niet meedraaien want dan zit ik op de kust en moet ik noodgedwongen korte slagen gaan maken. Aan de Frans kust heb ik meer ruimte en mogelijkheid om lange rakken te maken richting Boulogne,
Rond het middag uur is het vocht uit de lucht en doet de zon volop zijn werk. Goed om vochtige kleding lekker te laten drogen en mijn bruine bast te onderhouden.
Halverwege de middag gaat de wind naar het ZW. De Genua te loevert is niet meer te handhaven. Dus doen we een zeilwissel, heb ik tenminste weer wat te doen!.
Kluiver omhoog Genua op de kotterstag en de stagfok als aap. Maximaal zeiloppervlak aan de masten!! De wind blijft zwak, een beetje west en een beetje zuid west. Het houd je bezig. Eind van de middag geen wind.
Wat overblijft is het volgende:   In het kanaal is er een getijde verschil van 3 tot 5 meter. Dat is een massa water dat in zes uur tijds in de trechter geperst wordt, daarna loopt het allemaal weer weg. Dat geeft heftige getijde stroming. De diepte is hier ronde 80 tot 100 meter  (groot orde  Middellandse zee:  1000 mtr) daarbij is de bodem hier royaal voorzien van bergen en dalen. De getijde stroom zorgt dan voor het onrustige water. Daar overheen komt nog de oceaan deining en de gewone windgolven. Eén van de  plekken op aarde waar het nooit rustig zal zijn. Als je voldoende wind en snelheid hebt is het allemaal te doen, zelfs bij de  plekken waar de zo genaamde  overfalls zijn. (vindt de Raaf best leuk!). Maar nu hebben we alleen de restanten en geen wind.  Reden om de motor bij te zetten om over de doorgaande vaarroute te gaan. De zon die is goed warm en dat blijft tot laat in de avond!
Rond  zeven uur in de avond passeren de lijn Cherbourg  en het eiland White. We zitten op de helft van die lijn,  wat gedacht was als een vlotte passage,.…. blijkt een mijl op zeven.!!
Om acht uur komt de oosten wind! Een beetje voorzichtig.. Dat houdt wel in dat ik mijn zeilen aan moet passen voor de aan de windse rakken. Als alles staat blijkt dat de wind zelfs door het noorden is gegaan richting NW. Het duurt nog even maar uiteindelijk blijft de zwakke wind in het NO zitten. Dat stond niet in de mogelijke scenario’s.
Omdat ik niet meer op de motor vaar en rond de 3 á 4 knoopjes vaar constateer ik dat ik over de grond een beduidend  andere koers vaar dan volgens het magnetisch kompas . (90 graden verschil bij een snelheid van 2 knopen). Er staat dus een behoorlijke oost west stroom. Dat resulteert zelfs in het terug zetten naar het westen.
Om 11:00  krijgen we kentering van het tij en dan krijgen we stroom mee. Nog even wachten.
Ik zit tussen de twee doorgaande routes (heen en terug). Het “niemandsland”. We gaan wel zien wat de wind doet en wat we daarmee kunnen. 
Als ik op het AIS scherm kijk zie ik veel schepen. Maar kijk ik naar buiten dan  zie ik geen enkel schip of hooguit één in de verte. Op het scherm lijkt het dat de schepen erg dicht bij zijn, maar in praktijk zijn ze ver weg. Dat is een beetje misleidend want de meeste scheppen varen met een snelheid van 12  tot 15 knopen en dan zijn ze toch snel bij je. Maar met deze kennis weten we waar we mee bezig zijn. Het hoort er allemaal bij en maakt zo’n tocht ook weer interessant en uitdagend. Voorlopig zit ik niemand in de weg!!. Vaar ik aan de wind en heeft de Raaf alles onder controle.

Tot dat…..om half tien de wind naar het oosten gaat!
Dat zou voor mij een ZO koers betekenen, maar omdat de stroom oost west is wordt de koers over de grond Zuid, richting Bar Fleur. Ik zet de motor maar weer bij om toch zo vlot mogelijk door de doorgaande vaarroute te zijn. Na de kentering krijg ik stroom mee  (west –oost) die mij verder van de doorgaande vaarroute wegzet. Heb ik weer ruimte om mijn eigen plan te maken!! Nadat ik, op relatief korte afstand (een halve en een hele mijl, twee schepen gepasseerd ben, zijn we om half twaalf buiten de route. Voorlopig houden we de huidige koers, richting Bar Fleur, aan en kan ik mijn slaapjes gaan doen.
Als ik aan de wind over bakboord vaar en ik dan overstag ga naar de aan de wind over stuurboord, maakt de Raaf , op stilstaand water, een hoek van ongeveer 110 graden. Nu met niet al te veel  wind en stroom van west naar oost ga ik overstag en is die hoek ongeveer 60 graden. Dat is gunstig want ik vaar nu bijna evenwijdig aan doorgaande route. Het wordt dus een relaxed nachtje. Als de stroom van oost naar west gaat wordt ik weer meer tegen de doorgaande route aan geduwd.
In de ochtend van donderdag 25 juli, is er een heerlijk zonnetje en wordt het schip aardig droog aan dek.
Omdat het schip nogal een hoog “zoutgehalte” heeft trekt dat veel vocht aan. In de morgen is er dan ook veel dauw op het schip. Gisteren was het schip “kletsnat” en was dat pas om een uur of twaalf geheel opgedroogd.  Nu, aan hogerwal, is er minder vocht in de lucht en is het schip rond een uur of negen droog.
Ik geniet volop van de onbewolkte hemel en het zonnetje dat vrij spel heeft. Ik nuttig het ontbijtje  en ben mijzelf aan het “rijk” rekenen.
Mijn schoondochter wordt zondag 27 juni 50 jaar. Dat viert ze zaterdag avond. Als …… de wind blijft staan en….. en…. dan!!!! !!     Zou ik op haar partijtje aanwezig kunnen zijn.

De wind denkt daar anders over, vindt dat het ook maar wat rustiger aan moet doen. ………Was niet de afspraak!!. …. Einde illusie!
We zijn bij de doorgaande vaarroute en als ik overstag ga  gaan we bijna dezelfde route terug. Ik schat dat we een hoek van 140 graden plus maken.
Er zijn geen schepen in de omgeving dus doe ik nog een “na slaapje”., Dat bevalt goed.  Rond een uur of twaalf moet ik toch maar weer actief worden. Er zijn wat wolkjes en….. nu gaat de wind slapen??.....
Ik blijf maar buiten, op  zoek maar restantjes wind. Gelukkig, we vinden wat…..  en met 8 knoopjes wind en weinig golven gaan we richting Fecamp. De kentering is inmiddels ook in gezet en we gaan zien waar dat ons brengt. 
Boven land, richting Dieppe en Boulonge hangt een donkere lucht.  Ik zit te ver van land om het weerbericht op te pikken.  Ik krijg een Appje van Marti. Die is met zijn schip in Duinkerken . Hij had wat schade en melde mij nu dat alles weer oké was. Zij blijven nog een dag in Duinkerken, want er komt een groot onweersfront over het kanaal!. Van zuid naar noord en later komt er west tot NW wind. Goed voor mij maar  niet goed voor Marti en Helene. Zij gaan naar de Spaanse Ria’s, die ze uitvoerig willen verkennen Vorig jaar zijn  ze naar de Carib geweest en hebben dit stuk overgeslagen,
Vanmiddag dacht ik nog….toen ik nog niets van het onweersfront afwist,  het ware gunstiger geweest om langs de Engelse zuidkust te gaan. Nu ben ik blij dat ik  hier zit, want in de namiddag wordt ook ik geconfronteerd met de activiteiten van het onweer. Ik zit wel eens waar op het staartje en de zon heeft zelfs de hele dag tot aan de ondergang, in de kuip geschenen. Ik krijg de nodige wisselende winden. Van NO tot Z en later W. De windkracht is  variërend van nul tot 25 knopen . Dus geen gelegenheid om wat anders te doen. Ik heb slaap genoeg gehad, dus zit er nog voldoende het elastiek in de kast.
Bij elke wind verandering is steeds de vraag.. wat gaat het doen en voor hoe lang?. Wel zeil minderen of niet etc. Tegen twaalven in de nacht lijkt het weer gestabiliseerd te zijn met een westen /noordwesten wind en kan de Raaf koers Boulogne aanhouden. Ik denk dat de rust is wedergekeerd. Ik doe mijn verslagje en ga mijn slaapjes doen. Dan komt er toch nog een stoot wind.  Niet te veel, maar het houdt je bezig. Als het na een kwartier rustiger wordt besluit ik toch maar minder zeil op te zetten, je weet nooit. Achteraf was dat niet nodig maar het geeft meer rust in het hoofd.
Met nog enige windschiftingen kunnen we  uiteindelijk voor het lapje richting Boulonge. Ik krijg ook een weerbericht: eerst wind uit het zuidwesten, ter hoogte van Zeebrugge komt er windstilte met enige tijd wind uit het noorden. Dan draait de wind naar NW met een windkracht 5 Bft. en dat blijft dan wat langer.  Ziet er niet ongunstige uit, de vraag blijft alleen, waar ben ik …bij welke weersgesteldheid?
Het gaat nu hard. We hebben stroom mee maar met veel korte en hoge golven vanwege de getijde stroom. Om half elf ben ik rond Cap Grinez.
Marti is inmiddels ook vertrokken, op de motor, want die heeft de wind pal tegen en er is weinig manoeuvreer ruimte voor de kust in verband met zandbanken. Ik houd een noordelijke koers aan omdat er op enig moment de wind uit het noorden zou gaan komen,
Dus langs de shippingline. Tot de hoogte van Calais maak ik goede vorderingen maar daarna wordt het beduidend minder. Cape Grinez laat ons niet los. Het getij doen zijn werk, maar de verkeerde kant op.
Ik zie een zeilboot aankomen, in de wind en op de motor.    He  … dat is een verrassing!!. 
Marti en Helene komen mij gedag zeggen. De tijd dat we wadden tochtjes maakten is voorbij en wat ziet zijn schip er pico bello uit.  Erg leuk om elkaar zo even te ontmoeten. Zij gaan nu richting Cape Finisterre.
Alhoewel  we een beetje vaart maken lukt het mij niet de koopvaardij schepen die voor mij ten anker liggen,  in te halen. Vette stroom tegen.  Na tegen stroom komt ook mee stroom, daar wachten we maar op.
Voor de Belgische kust hebben we ZW wind met een tussendoortje van NO naar NW.
In de ochtend van vrijdag 26 juli, hebben we zon!.. en met stroom mee schiet het lekker op. In de avond, om half negen kom ik in het ankergebied voor Zeebrugge, Er liggen wel zo’n 20 schepen. De automaat stuurt daar prima tussen door. Voor geen enkel schip hebben we moeten uitwijken.
Ik krijg ook het Nederlands weerbericht over de marifoon:  in het noorden van Nederland wind kracht 6 Bft uit het oosten en hier voor de kust NW,  wind 5 Bft, maar ….kans op onweersbuien hagel en regen met windvlagen oplopend tot 35 knopen en dat is veel. Als je dan teveel zeil op hebt staan loop je goed de kans dat er dingen kapot gaan. Dus zeiloppervlak miniseren . (kleine Genua,  grootzeil en rif in bezaan. Dat kan nu mooi, want het is rustig en  dan kan ik de kluiver en stagfok via het voorluik, binnen opbergen.  
Ik kom bij windmolenparken en volgens de kaart moet ik daar tussendoor kunnen . Dat was zo….tot voor drie maanden. 
Over de Marifoon had ik al iets gehoord over een kabellegging voor de kust van Zeebrugge. Ik zit een heel eind uit de kust.   Kennelijk vinden de Belgen “vlak voor de kust iets verder weg’.  Afijn,via de marifoon wordt ik opgeroepen dat ik daar niet door mag! , Restricted area!!! . Of ik maar even mijn koers wil verleggen.
Het is inmiddels zaterdag 27 juli geworden en het is buiten hartstikke donker en je ziet alleen heel veel lichtjes van het park en boeien daar omheen. Ik moet uiteindelijk een stuk terug varen en dan naar de scheepvaart route. De wind valt weg ( zoals voorspeld) en ik doe dat op de motor. Hier blijven dobberen en wachten op wind is geen optie.  Het lukt om de scheepvaart route te bereiken, vlakbij het kruispunt van Zeebrugge, Antwerpen, Rotterdam en IJmuiden. Het is niet druk en zonder enige hinder varen we over het kruispunt.  Ik kan me  zelfs de nodige slaapjes permitteren.
Als de dagenraad zich meldt komt er wat wind maar niet genoeg om de stuurautomaat te voeden. Er komt weer een weerbericht door:  in het noorden minder gebieden met windkracht 6 en hier voor de kust geen melding meer van harde windvlagen.
Omdat ik nu halve wind vaar kan ik het aapje erbij zetten en dat scheelt. Ik kijk het e.e.a nog eens aan en gezien de laatste weersvoorspelling kan  ook de kluiver best weer naar buiten.
 Zo dat loopt weer lekker. Als de wind nog even doorzet zitten we op 8 knopen snelheid. Dat is kicken!.   Het wordt eventjes iets te veel. Dan “leunt” het schip en loop je de kans om uit het roer te loepen. Dat moet je dan weer corrigeren  etc. etc. Niet handig dus:    de aap eraf en opbergen.  Na een tijdje wordt de wind weer minder.  Aap er maar weer bij. Voorlopig varen we nog steeds keurig op koers naar de aanloop van IJmuiden.  In de middag krijgen we wel stroom tegen maar met halve wind kunnen we dat makkelijk compenseren. Dan zakt de wind een beetje in. Nog 10 mijl en we kunnen wat afvallen om de aanloopgeul naar IJmuiden in te gaan.
Bij de aanloop, die toch nog 20 mijl uit de kust begint, begint de zon te schijnen. Dat vindt  de wind ook leuk en stopt met blazen. Houd ik een sterk slingerend schip over. Bij stevige halve wind heb je de bulletalie niet nodig. Nu valt de wind weg, gaat het schip slingeren en giek slingert dan van harte lust mee, dat is niet goed want dan slaat hij steeds tegen de aap aan, de aap vind dat niet leuk. Dan moet ik of de bulletalie zetten en/of de aap weghalen. Voor beide ben ik te laat. De aap is oud en kan geen weerstand bieden aan het geweld van de giek De giek slaat hard in de aap en ik ben  de aap gelogeerd!!  Een grote scheur in de aap( / stagfok).   Eigenlijk niet zo’n ramp wat dit zeil is vernieuwing toe. Ik denk dat hij 30 jaar dienst heeft gedaan en dan nog twee keer vermaakt is.  Tja , de kruik gaat net zo lang te water??   Maar ik heb mijn engeltjes bedankt voor het feit dat zij dit zolang hebben kunnen voorkomen.  Voor het laatste stukje van de tocht heb ik de stagfok(aap) waarschijnlijk niet meer nodig. Dus op zoek naar een gebruikte fok die ik zelf kan vermaken tot de juiste maten. (Voorlijk ongeveer 10 tot 11 meter. Als iemand wat weet??) .
Met de huidige korte golfslag wordt het slaan van de zeilen toch echt te gek. Alles naar beneden en op de motor verder en wachten op meer wind of minder golven. Na een uurtje komt er wat wind , de golfjes zijn wat minder en voor het lapje: grootzeil in de bulletalie en de kleine Genua in de spiboom,  gaan we de laatste mijltjes afleggen.
Ik zou nog op tijd kunnen zijn voor het verjaardagsfeestje. Om zes uur ben ik nog maar een paar mijl uit de kust en probeer ik Yvon te bereiken. Zij heeft een etentje en de telefoon staat uit! Het wordt dus moeilijk, om op korte termijn, vervoer vanuit IJmuiden te regelen. Jammer dus . Ik ga door de sluis en om negen uur meer ik af op mijn “privéremming werk” ergens bij de cement fabriek. Dan heb ik weer contact met Yvon. Te laat!!  er is nu geen redden meer aan.  Ik ga slapen …. zonder wekkers!!!!.
Zondag 28 juli, morgen 10:00 wordt ik weer wakker. Ik heb diep en zwaar geslapen. Het heeft even tijd nodig om normaal te kunnen functioneren. Koud water over de kop helpt. Er staat een klein windje uit het westen. Dus: trossen los en voor het windje naar Amsterdam. Het ontbijtje doen we onderweg wel.
Net na IJmuiden is een klein karakteristiek Hollands dorpje “Velsen Zuid”. Ik ben druk in de weer met de zeilen en ben dus te laat om een mooi plaatje te schieten. Wel jammer, want zoals in Portugal , Spanje , Griekenland etc. karakteristieke plaatsjes hebt, hebben wij in Nederland zeker wel zulke mooie en bijzondere, specifieke dorpjes. Mensen komt niet voor niks van over de hele wereld naar Nederland(Holland ) om deze  mooie dorpjes te bezoeken.
  Alternatief plaatje!
Het is weer even schakelen!!  Verkeerslawaai, industrie geurtjes, vliegtuigen die landen, langs de oevers bij Amsterdam zijn veel nieuwe bedrijfspanden,  er varen veel recreatie bootjes, waarvan alle zeilboten op de motor varen. 
Ik vaar op mijn gemak met een beetje wind en mooi uitzicht tot aan de Oranje sluizen met grootzeil en Genua te loevert. 
……… Opzij,  opzij, opzij, we hebben vreselijke haast!!......
En……….. Vluchten kan niet meer

    1977     Jenny Arean & Frans Halsema

Deze liedjes worden steeds meer bewaarheid
___________________________
Na de Oranjesluis door de brug bij Durgerdam en bij de Block van Kuffeler meer ik af. Yvon komt met verse salade !!! maar zij moet wel weer terug voor de kat.  Morgen nog 10 mijltjes naar Lelystad en dan haalt Yvon mij op want Rob en Renee komen nog even langs voordat zij met vakantie gaan.  Hebben we in Blaricum nog een gezellig gezamenlijk etentje. Daarna???? schip en zeilen ontzouten en het schip klaar maken om in Zwartsluis op de kant te gaan.
De hele winter de tijd om de Witte Raaf weer gereed te maken voor “long cruising” !!    Zes weekjes varen en we zijn weer terug in Griekenland….. of……. gezien mijn aankomend zeilpensioen,  als er zich een nieuw baasje voor de Witte Raaf aandient!    Wie weet.
Volgende ontwikkelingen komen weer op deze blog te staan.
 Wouter

Einde  Reisverslag 2019  deel 4 .
Vaartocht Griekenland naar  Nederland .
---------
5e gedeelte van de reis, van Finisterre naar IJmuiden /Lelystad --------------------


Reisafstanden:
(afstanden over de rechte stukken gemeten)


Lefkada    naar   Vulcano (Sicilië)     330     mijl
Vulcano    naar  Gibraltar                 1040     mijl
Gibraltar   naar   Finisterre                 570     mijl
Finisterre  naar    Lelystad                  870     mijl

Totaal over de reis        2810  mijl