Reisverslag
2019 deel 4 .
Vaartocht
Griekenland naar Nederland .
---------
5e
gedeelte van de reis, van Finisterre naar
IJmuiden /Lelystad
Ongeveer mijl over de rechte stukken gemeten
-----------------------------------------
Nogmaals een eenzijdig verslag. Op het moment van publiceren ben ik
druk bezig om het schip klaar te maken om “droog “ gezet te worden. Dan kan de
motor en aandrijving uit het schip gehaald worden en de rest van het 15 jarig
onderhoud gedaan worden.
Het laatste stukje van het vorig verslag
en nog wat foto’s van vorige verslagen:
Voor
mij is het nog even wachten…. Zoals de windvoorspelling er nu uitziet, is dat het
volgende…. Dinsdag avond is er bij Finisterre nog een staartje 6 Bft uit het N-
NO. Woensdag morgen is dat 5Bft later afnemend. Als ik dan vertrek ga ik
richting NW –W. ….In de avond, als ik
zo’n 50 mijl verder ben, komen er veranderingen,… Afnemende wind uit het NO en
opkomende wind uit het W.… Dat is waar
ik op zit te wachten. Als ik richting noord ga en het westelijke windgebied
zich ook nog naar het zuiden verplaatst , hoop ik niet al te lang in het “niemandsgebied”
te zitten. Daarna zijn de komende dagen 4-5
Bft W tot ZW. Dat zet zich door naar Frankrijk en via het Engels kanaal naar het
Nauw van Calais. Na 3 tot 4 dagen, bij
de Franse kust pik ik de windberichten wel weer op en zien we wel hoe de vlag
er dan voor staat.
Zeilvoering:…
In
eerste instantie, bij Finisterre,..
kleine Genua en rif in bezaan,… kijken hoe dat uitpakt.
Gaat
de wind minderen dan de kluiver en stagfok erbij en rif uit de bezaan.
Gaat
wind ruim worden dan kan de “aap” erbij.
Wordt
het voor de wind dan is het de kleine Genua te loevert en alleen het grootzeil.
Bezaan zit dan eigenlijk alleen maar in de weg, die is dan naar beneden.
--------------------------------------------------------------
Gisteren het vorig verslag verstuurd en vandaag
dinsdag 16 juli is er
veel wind. Ik heb niet meer zoveel te doen dan alleen wachten tot woensdag
morgen. De kade begint vol te lopen met auto’s. Ik pak mijn rugzak en maak me
gereed om boodschappen in CEE te doen.
Ik ga nog even bij het toeristenbureau
langs om te vragen wat de voor een industriële activiteiten aan de overkant uitgevoerd worden. Ze wist er
niet veel van. Het is een metaal bedrijf.
Ze maken zelf geen elektriciteit, die komt van het hoger gelegen stuw
meer. Kennelijk betrekken ze daar wel, gezien de stevige stroomkabels die van
de berg afkomen, veel elektriciteit. Mogelijk voor elektrische smeltovens. De
fabriek is wel goed voor de werkgelegenheid, alhoewel ikzelf kan constateren,
gezien de staat van onderhoud van de verschillende installaties, dat het e.e.a.
een aflopende zaak is. Google gaf mij ook al geen uitsluitsel.
Aan de kade om de hoek ligt een
vissersboot, netjes opgeschilderd, met vlaggetjes voorzien en met groene takken
en bloemen versierd.
Er is een processie op komst. Festiviteiten worden hier
ingeluid met vuurwerk, de vuurpijlen
worden afgeschoten en hoog in de lucht geeft dat een enorme harde knal.
Dat hoor je regelmatig, zo ook hier. (Er is altijd wel wat te vieren.)
Er
worden hekken geplaatst en mensen in nette kleren en hoge hakken gaan aan boord
van het vissers schip. Ook de andere
vissers schepen ( een stuk of vier), zijn van vlaggetjes voorzien.
Je moet wat geduld hebben, maar na
enige tijd worden, vanuit de plaatselijke
kerk, de klokken geluid. En ja hoor de
weg wordt even afgezet en daar komt de processie aan. De plaatselijk koperband
ondersteunt het e.e.a. en alle attributen ,
het heilige kruis, het vaandel, het heilige beeld dat door dragers gedragen
wordt.
Het wordt allemaal op het schip gezet. Dan wordt er uitgevaren , rondjes
maken op honderd meter afstand van de kade. Vanwege de wind of vanwege de
publiek belangstelling?.
Ik heb lang genoeg gewacht en ga
boodschappen doen. Als ik terug kom wordt er aanstalten gemaakt om af te meren.
Het hele spul gaat weer van het schip af en weer richting kerk.
Het grote podium is ook weer opgesteld waar zaterdagavond ook al veel lawaai vandaan kwam.
Zodra de processie bij de kerk is wordt
het maximum vermogen op de geluidsboxen gezet. Ik geloof dat de artiesten best
wel een redelijk repertoire hadden . Maar het harde lawaai overstemd alles.
Jammer.
Ik ga er vanuit dat de goden nu weer mild
gestemd zijn en de zeevarende voor onheil zullen behoeden. Kan ik best wel
gebruiken.
Boodschappen opbergen. Dan maar weer
wachten op beter weer. Het is een “zware” opgave. Nog maar een keer het to –do lijstje nalopen, alles is gedaan, zijn de
windvoorspelling nog steeds hetzelfde, heb ik niks vergeten etc. etc. Je blijft
in een kringetje rondlopen tot het schip
los is van de kade. Dan verdwijnt de plankenkoorts weer. De windvoorspelling
geeft weinig verandering. Wat wel belangrijk is dat ik op tijd weg ben. Dat is
met windkracht 5 tot 6 Bft.
In de middag is er afnemende wind en komt
er langs de kuststrook een windstilte met wisselde winden. Daar wil ik niet in
terecht komen. Wetende dat 50 mijl verder wel wind is. De nacht van woensdag op
donderdag valt daar ook de wind weg naar zwak, maar die wordt dan west en neemt
later weer in kracht toe tot aangenaam.
Wel overweeg ik om een rif in het
grootzeil te zetten. Het voordeel…! als
de wind stevig door trekt naar zes hoef ik geen actie te ondernemen. Normaal,
als tegen de zeven of meer- loopt, gaat
het grootzeil eraf. Maar gezien het feit dat er best wel een behoorlijke
zeegang zal staan heb ik “kracht” nodig om door de golven te komen. Hetzelfde
geld als ik te weinig zeil heb. Maar een rif er uithalen is makkelijker dan een
rif er in zetten. We gaan het morgen ochtend wel zien.
Het is woensdag ochtend 17 juli, de wekker gaat af ..Het is zeven uur. Om 8 uur zijn we vrij van
de wal en zijn de zeilen omhoog.
In de luwte is er een windje 4 -5 prima , maar hoe is “buiten”?
Als ik buiten kom is het goed toeven. De zeilvoering is oké, er is een
oceaan deining en er zijn geen gekke golven. Ik kan niet zo noordelijk varen als
ik gehoopt had, maar het is comfortabel zeilen. De zon komt erbij, ik draag wel
een lange broek en heb een warm jack aan. We worden uitgeleide gedaan door
dolfijntjes.
Omdat ik de komende windstilte perioden
aan de kust wil ontwijken ga ik zoveel mogelijk noord west. Zodra dat mogelijk
is noord
en dan hoop ik daar ergens de westen wind op te pikken.
Om het verloop in beeld te brengen heb ik
een logboekje bijgehouden;
Tijd
windkracht Speed Over Ground Course Over Grond
In
knopen SOG in knopen COG in graden
09:00 Cape
Finisterrre is gerond
16 5-6
300
10:00 15 4-6 300
Ik overweeg om de zeilwissel te doen maar
als ik gereed ben om dat te doen trekt de wind weer aan, dus niet.
19 5-6 300
12:00 18-19 5-6 300
13:00
4 mijl voor de shipping line
die 20 mijl breed is.
18-19 5-6 300
14:00 ik ben op de shipping line, als ik wil
uitwijken voor een groot schip draait hij al bij, wel zo aardig, dank u wel.
Idem
15:00 Idem
16:00 Idem
17:00 ik ben de shipping line over
Idem
18:00 15 4-5 300
Zeilwissel, kluiver en stagfok, erbij
19:00 17 6-7 290
20:00 15 6-5 280
Ik ga overstag want de wind zal wel verder
naar het westen draaien. Afstand van Cabo de Finisterre 60 mijl
10 5,5 040
Met deze koers komen we later weer in de
shipping line.
21:00 12 4,5 025
Daar is de windschifting!
En ik vaar nu evenwijdig aan de shippingline. Ik lig op koers naar Ouessant nog
380 mijl. Maar als ik noordelijker kan
varen doe ik dat om het windstilte gebied te vermijden en om beter in de westen wind stroom te komen.
22:00 10 4,5 042
23:00 7 3,5 052
Er zit nog een tanker
buiten de gebruikelijke vaarroute , maar daar heb ik geen last van. De wind
zakt in en de richting is variabel. De SOG 52 graden en de kompaskoers is 030
graden. Dat houdt in dat je van enige stroming kan spreken. Het zij zo.!.. Er is
volle maan en dat stemt altijd optimistisch!!
00:00 Donderdag
16 juli. ( tot vrijdag morgen is het motto “zoeken naar wind”….)
5 1 GEEN!
Het is dobberen en hobbelen. Ik zet de
motor bij om de tijd toch een beetje te gebruiken om naar het windgebied te
varen. We varen dan:
4,5 010
Dat duurt een half uurtje en dan ben ik
het zat. Doe de zeiltjes naar beneden en doe mijn halfuur slaapjes, en laat
hetv schip maar dobberen.
06:00 Er is weer wind, het is bewolkt en het
miezert. De zeiltjes kunnen weer omhoog. Er is een kalme zee met enkel een
lichte deining.
8 5 014
07:00 7 3 015
08:00 7 2,5 350
De Raaf vaart zichzelf en houdt een aan de windse
koers aan. Gaan we mooi noord! Bij ruime
wind moeit ik de stuurautomaat gebruik, maar de schroefas levert, bij deze
snelheid, geen vermogen.
09:00 8 3,7 350
11:00 12 6,2 314
Ik doe een zeilwissel omdat ik ruimer ga varen: de
kleine genua op de kotterstag en de stagfok als aap op de bezaan mast.
11:30 9 5,5 020
----------------------------------------------------------------------
Voorlopig zal ik deze zeilvoering varen.
Maar gezien de bewolking en wisselende
windkracht zal ik nog wel eens iets van de koers richting Ouessant veranderen. ( 034 graden en nog 344
mijl)
Daarmee vaar ik een plezierig zeilende
koers waar de Raaf zich goed bij voelt. Uiteraard ook rekening houden met het feit dat de
stuurautomaat het werk moet doen. Geen zon energie alleen van de schroefas
generator en als laatste stroomvoorziening: energie van de motor.
De middag brengt niet veel bijzonders, de
wind blijft uit het nnw komen en komt niet verder dan 2 Bft. Het aapje is aan de wind niet te handhaven,
dus gaat het aapje eraf en later in de
middag gaat ook de stagfok weer op de kotterstag.
We zitten dus nog steeds in het
overgangsgebied van westen wind naar
onbestemd. We varen zoveel mogelijk noord. Het valt niet mee uit dat gebied te
komen. We blijven voortgang maken!. Daar en tegen is het niet koud, de zon komt
zelfs af en toe tussen het wolkendek door en we zien af en toe een koopvaardij
schip voorbij varen.
In de avond is er even wat meer wind maar
dan houdt ook dat weer op. We tuttelen de nacht in met weinig wind. We zien wel
waar we uitkomen. Om een uur of drie, van de zaterdagmorgen 19 juli, bemerk ik iets ongewoons. Als ik
buiten ga kijken is het grootzeil gestreken. Oeps! De noodreparatie die ik aan de grootzeil val heb aangebracht heb ik
kennelijk niet goed gedaan. Nu, in de nacht, kan ik niets doen. Ik doe ook de
kluiver en stagfok naar beneden en laat de boot met alleen de bezaan op, vrij
dobberen.. Nu maar wachten tot het licht is. Het te bedenken scenario komt uiteraard
wel op gang!!. . Doorvaren, alleen op de
fokken en bezaan is geen optie.
Alternatief: De kraanlijn gebruiken als grootzeil val?? Dat is geen fijne
oplossing. De kabelschijf van de kraanlijn, boven in de mast, is slecht
gepositioneerd, en zonder kraanlijn varen is ook nier alles. De kabel weer
opnieuw in scheren is nog de beste optie.
De kabelklemmen die ik op voorraad had
en voor de noodreparatie gebruikt heb, heb
ik in Concubion weer aangevuld, dus ik
heb twee nieuwe kabelklemmen. De kabel die op een staaldraad lier zit, is boven
in de mast bij het stoomlicht, boven in de mast, blijven hangen. Dat scheelt.
(Voor alle duidelijkheid , de vallen van
de Witte Raaf zijn allemaal staaldraadvallen op staaldraad lieren.)
Met de Topclimber https://www.youtube.com/watch?v=VJ_DVH7lDxQ en https://www.youtube.com/watch?v=6dJOJBoH8fw kan ik tot boven in de mast komen. Daar moet
je dan wel enige voorzieningen voor treffen, maar dat kan. Bij dageraad is er weinig wind dus….
actie!!!
De stagfok wordt gehesen en bak gezet, de
bezaan staat ook bij.
De boot blijft nu dwars op de golven
liggen en maakt geen vaart en veranderd dus ook niet van koers. De wind drukt
de boot “vast” tegen het water. Zo licht de boot relatief rustig om
werkzaamheden uit te voeren.
Eerst wordt de giek aan dek gelegd en vast
gesjord. De kraanlijn kan nu gebruikt worden om een dikke lijn naar de top van
de mast te brengen. Bij de mastvoet zit de lijn ook vast en zo wordt del lijn,
met de kraanlijn lier strak langs de mast gespannen. Aan de lijn zit een bootsman stoeltje
met klem, en een voetensteun met klem. Ga je nu op de voetensteun staan dan kan
je de klem van het bootsman stoeltje naar boven schuiven. Ga je in het
bootsman stoeltje zitten dan kan de klem van de voetensteun omhoog geschoven
worden. Als je dat vaak genoeg doet kom je vanzelf boven.
Wat moet je meenemen naar boven: een lijntje om de staaldraad val , die nu bij
het stoomlicht vast zit, te borgen opdat deze niet onverwijld naar beneden
valt. Daarnaast een lange dunne lijn met takeldraad om het uiteinde van
staaldraad val aan vast te maken en als de lier, waar de kabel op zit niet wil
vieren dan heb ik altijd een lijn naar beneden en kan ik de kabel lier ordenen
en de kabel doortrekken.
Vooraf ordenen die ik liever niet. De
kabel trommel heeft vrijloop, dat hoeft geen problemen op te leveren, maar de
kabel zit er wat verward op. Als ik ga duwen en trekken om dat te ordenen loop
ik de kans dat de kabel boven in de mast los komt en naar beneden komt. Dat geeft weer extra werk bij het in scheren.
Oké, Ik kan naar boven. Bij het stoomlicht
aangekomen kan ik het borg touwtje aan de kabel vast maken en lukt het ook om de
kabel naar boven te trekken. Ik ga verder naar boven maar als ik boven ben wil
de kabel niet verder naar boven. Ik kan wel de dunne lijn over de kabelschijf
aan brengen en aan de voorkant van mast, met het takel garen, aan de staalkabel
vast maken. Het enige oncomfortabel is dat de mast wat slingert verder gaat
alles naar wens. Als ik naar beneden ga houdt de lijn/kabel op spanning. Als ik
beneden ben is het even spannend. De kabel is wel los van de lier maar wil niet
over de kabelschijf naar de achterkant van de mast. Een beetje rommelen helpt…..
en dan schiet de kabel over de schijf..Pfffff Pffff.
Nu opnieuw een noodreparatie
uitvoeren en de kabelschoenen goed vast
zetten. Dat lukt allemaal. Om 10:00 uur staan de zeilen weer en kan ik gaan
kijken welke koers we kunnen varen en hoe de zeilvoering moet zijn. Het wordt
plat voor de wind. Dat slingert wel veel,
het is niet anders. Dan schuift alles wat kan schuiven en rammelt alles wat kan
rammelen. Meer noordelijk varen is geen optie en geeft ook onvoldoende snelheid
voor de schroefasgenerator.
Grootzeil op de bulletalie en de kleine
Genua op de voorstag met de spinakerboom te loevert. De bezaan kan naar beneden
en het stagfokje kan aan lij blijven staan. Het stagfok doet dan toch iets en dat
is beter dan aan dek liggen.
De stuurautomaat moet nu zijn werkt doen
en dat doet hij beter dan ik. Ik laat me wel eens afleiden en dan moet ik weer
overmatig corrigeren. Dat overkomt de stuurautomaat niet. Bij deze koers is dat
kritisch.
Er is geen zon en onvoldoende snelheid .
Voorlopig maar de motor bij om de accu’s weer op peil te brengen. Kan ik even
uitrusten en…. als er warm water is,….!
een frisse douche. Leven in een bezweet lichaam is niet plezierig.
De wind is inmiddels toegenomen, in de
ochtend een 3 bft. maar in de middag komt de 4 Bft om de hoek kijken. Ook laat de zon zich af en toe zien en dat
wordt het gewoon lekker warm!! De
voorspelde wind heeft zich gemeld!! Zij
het meer uit het ZW maar een kniesoor die daarover begint. We hebben koers naar
het eiland Ouessant!....westelijk gelegen van Brest.
We varen nu evenwijdig aan de doorgaande
scheepvaartroute van Ouessant naar Finisterre. Het normale leven kan weer zijn
gang vinden.
Soms moet je een aanloop nemen om een
grote sprong te maken, maar dan heb je ook wat.
Tegen de avond komt er ook meer wind. De
generator en de panelen hebben het tot nu toe nog net kunnen redden. Nu we meer
snelheid hebben kunnen we weer een beetje stroom oppotten.
Omstreeks drie uur, op zaterdag 20 juli, worden ik weer
verrast. De stuurautomaat doet zijn werk niet meer….. Het elektronisch kompas,
wat nodig is voor de stuurautomaat, slaat op tilt.
Geeft 67 graden aan en we varen 340.
Even oriënteren.. (ik ben net wakker) welke
kant gaan we op etc. Via de I-pad met de water Tom- Tom weet ik weer een beetje
welke kant we uit moeten en dat is niet aan de wind. De enige koers die we nu zonder zelf te
sturen, kunnen varen is aan de wind. Dat wordt dus NW dat richting Amerika. Toch de slaapjes maar weer oppakken.
Net als gisteren gaan de nodige scenario’s
weer door het hoofd. De oorzaak is
waarschijnlijk oxidatie van contacten in het elektronisch kompas. Dat kompas is
op de bezaan gemonteerd. Gelukkig niet zo hoog en met de topclimber makkelijk
te bereiken. Dus de mast maar weer in. De
nodige belemmeringen om en in de behuizing worden weggenomen en het stekkertje,
wat een papier dun plaatje is van 2 cm breed, moet uitgenomen worden. Toch maar
weer even terug voor een klein tangetje. Voor zover dat lukt, in een wiebelende mast,
wordt het stekkertje schoongemaakt en weer teruggezet en met contactspray ingespoten. De
montage wordt lastig maar met ductape wordt de zaak weer dicht gezet. Kijken of
het e.e.a weer werkt.
Helaas geen resultaat.
Zorgvuldig schoonmaken en weer monteren
kan alleen in stil water. Eerste gelegenheid Alderney. Tot zover in ieder geval geen stuurautomaat meer.
Drie jaar geleden ben ik ook zonder
stuurautomaat van Zuid Bretagne naar Nederland gevaren ( hetzelfde probleem
maar nog niet gelokaliseerd) dus moet het
nu ook kunnen.
Daarvoor moeten we wel de koersen
aanpassen. Overdag een koers die met de hand gestuurd wordt en in de nacht een
aan de windse koers of bijliggen.
En…… wat erg belangrijk en vervelend is,…….
je bewegingsvrijheid wordt sterk gereduceerd.
1 of 2 minuutjes weg van het roer behoort tot de mogelijkheden. Zeil wisselen, huishoudelijke werkzaamheden, toiletgebruik
etc. het gebeurt nu allemaal in etappes.
Wat we wel hebben is .. een zonnige dag met
een winde 4 Bft uit het westen met een bui wat het nodige kletsnat maakt. Ja….. want ik moet nu buiten in de regen
sturen!! En dat ben ik niet meer
gewend!! Dat is afzien. De zon komt te
hulp om alles goed te maken en droogt de natte spullen.
Het elektronisch kompas heeft de hele dag op 67 graden gestaan! Als ik in de kuip het avond maal
nuttig zie ik dat het scherm weer tot
leven komt. 68… 70….
65…. Het lijkt of het kompas weer wakker is geworden.
Toch maar even op de automaat zetten. Die doet weer keurig zijn werk. Door de
contact spray is waarschijnlijk de corrosie opgelost, of zijn natte contacten opgedroogd.
Ik weet het niet ....maar de automaat werkt
weer. Hulde!
Huiswerk voor als we weer in Nederland
zijn. Poeh, Poeh en hele opluchting.( maar voor hoe
lang??)
Met ruime wind kunnen alle vijf de
zeiltjes er weer op. Blij dat ik ben, geniet ik optimaal van een mooie zonnige zomer avond. En ….. zeker niet onbelangrijk!!.....Met
bijzondere dank aan mijn beschermengeltjes!!!
Nog 100 mijl te gaan tot Quessant.
In de avond wordt de wind minder. Met die
oceaan deining blijven de zeilen behoorlijk “slaan” en in de nacht overweeg ik
meerdere keren de zeilen te strijken. Als ik buiten was, liepen we dan toch nog
enige vaart, door hobbelen maar. Bij
elkaar toch nog zo’n 20 mijl bij elkaar gehobbeld!. In de ochtend van zondag 21 juli, draait de wind
naar het zuiden. Een gijpje en we blijven koersen op Quessant. De zon komt er
bij en het wordt aangenaam. De meeste oceaan deining is weg, het schip vaart nu
rustig en aangenaam door het water. Goede gelegenheid om even te douchen en een
wasje te doen. Hebben we weer schone kleding.
De wind trekt weer een beetje aan maar
blijft zwak tot matig. Waar is de voorspelde westen wind 4Bft heen gegaan??? Ik had me al rijk gerekend!!!
De stuurautomaat geeft geen problemen .
Wat ga je zo’n ding waarderen!! en wat ben ik blij dat die het nog steeds doet!.
De zonnepaneeltjes geven, nu er een aantal
door corrosie geweld onwel geworden zijn, onvoldoende stroom voor de automaat.
Af en toe de motor maar even bijzetten. Die geeft geen problemen. Er zijn sinds
het voorjaar geen veranderingen opgetreden. De aandrijving geeft af en toe wat
meer lawaai maar dat is bij lage toerentallen. Voorlopig is er geen aanleiding
om me daar zorgen over te maken.
In de middag is de wind zuid, plat voor
het lapje! Met het zonnetje op de blote
bast en wat muziek erbij kom ik de dag
best aangenaam door. Af en toe een bezoekje van de dolfijn maakt het ook nog
leuk!!
In de avond blijft de wind redelijk staan. Rond de 4 knoopjes snelheid.
We varen recht op Ouessant aan. Mogelijk
dat we nog een gijpje moeten maken om ruim langs het eiland te gaan.
zondag 23 juli, om 00:00 uur, .. zie ik achter de horizon de lichten van de
vuurtoren van Ouessant. Er komt ook een getijde stroom mee, we hoeven niet te
gijpen en in de ochtend rond 8 uur, vaar ik langs het eiland. Ik heb eventjes contact met de buiten wereld (berichtjes,
telefoon, appjes ) en…. ik kan ook het
weerbericht ophalen. Daar is het één en ander in veranderd. Ik kan met de
zuidelijke luchtstroom meeliften naar het noorden, Ga ik direct richting Alderney, dan kom ik in een
windstilte gebied. Dus blijf ik voorlopig een noordelijke koers varen. Morgen
komt er wind uit het oosten, maar dat zit dan boven het windstilte gebied. Er
is sowieso een overgangsgebied naar de oosten wind. Onder de kust van Engeland
is dat minimaal. Dus eerst noord, dan een beetje naar NO en dan ook nog rekening
houden met de doorgaande scheepvaart route.
Toch wel een zwaar en ingewikkeld leven en … wat dan weer komt, dat .......zien we dan wel
weer.
Het blijft in ieder geval wisselvallig,
want de oostelijke wind wordt ook weer afgelost door een westelijke wind etc .
etc. .
Voorlopig is het mooi weer. In de ochtend
wat nevelig, waardoor ik het eiland, Ouessant, wat ik een aantal jaren geleden,
met de fiets, goed verkend heb, amper te
zien krijg. In de middag wordt de zon weer sterk en laat ik de blote bast weer
lekker opwarmen. De wind zwakt af en
gaat nog een beetje van zuid naar Zw. Dat wordt nog een gijpje. Dus alle
zeiltjes naar de andere kant.
Zw wind brengt ook niet veel en tegen de
avond is het op. Ik doe alle zeiltjes naar beneden en laat me maar drijven. Het
enige wat ik in de gaten moet houden is dat de getijde stroom mij niet te veel
naar het Nw wegzet ,want daar zit de vaarroute van de koopvaardij. Nu maar wachten tot de golven wat minder
worden en dan hebben we morgen een “stranddag”. Luieren in de zon.!
Het pakt toch weer anders uit. Nog voor de
zon onder is komt de oosten wind, zwakjes weliswaar maar het begin is er. Daar concentreer ik mij maar op. Het duurt nog een tijdje voor de richting en
kracht van de wind stabiel is. Het doet
mij besluiten om niet richting winstilte boven Alderney, te gaan, maar richting
Noord. Dan moet ik wel, bij nacht, de vaarroute oversteken. Daarna heb ik vrije
ruimte. Als het reeds donker is wordt de wind stabiel. Alle zeilen bij en met
een windkracht 3-4 varen we noord .
Dinsdag 23 juli, zijn we , zonder enige problemen, om 04:00 de vaarroute over en varen we naar ZW van Engeland. De
wind is dan 4 Bft en het is bewolkt.
In de middag begint het door te waaien tot
6 Bft. Wat te doen? Ik kijk het nog even aan. Er zijn wat weer berichten over de
marifoon maar die komen niet goed door. Ik hoor wel iets over buien, wind tot
6 Bft en plaatselijk mist banken. Voor
alle zekerheid ga ik toch maar zeil minderen.
-------------------------------------------------------------
De werkwijze is als volgt:
Het persoonlijk tenue : natte kleren drogen slecht, dus hoe minder
hoe beter!!!
Sokken met bootschoentjes, blote benen die
kun je makkelijk afdrogen. ( het water is ook niet zo koud.) Slip, ik heb nog
genoeg droge in de kast, hemd plus T-shirt en daar overheen mijn thermopane
jollen anorak. Die is bij de kraag en
bij de broek niet super waterdicht, maar het houd je warm. Daaroverheen mijn
veiligheidsharnas. Met deze outfit kan ik mij goed over het dek bewegen.
De zeilen;
1e Kleine Genua in de kajuit opening klaar leggen
2e Rif in de bezaan steken.
3e Kluiver strijken en opbinden
aan de reling, schoten vrij maken voor de kleine Genua.
4e Kleine Genua aanslaan,
schoten vastmaken en lijblokken goed positioneren.
5e Kleine Genua omhoog.
Stagfok strijken en opbinden aan de
reling.
Algemene controle of alles goed in orde is,
ook bij een overstag manoeuvre.
Gedurende deze hele actie blijft de Raaf
netjes op koers omdat we ervoor zorgen dat het “zeilevenwicht” niet al te
veel uit onbalans is.
Zo….. het schip vaart nu rustiger met zes
Bft. We hebben voorlopig genoeg “elastiek” om naar 7Bft te gaan. Als het nog harder gaat waaien
wordt het grootzeil gestreken of ,… afhankelijk of er grote, korte golven zijn,
of …soepel kleine golven,… een rif gestoken in het grootzeil.. ( om goed door
grote, korte golven te varen heb je kracht nodig en dan kan het grootzeil met
rif wel nodig zijn.)
Persoonlijke verzorging: In het toilet
/doucheruimte natte kleding uittrekken en ophangen en droge kleding aantrekken.
----------------------------------------
Zo dat is geschiet. Het kan gaan regenen
en dat doet het dan ook. Eventjes maar want daarna komt de zon weer.
Inmiddels liggen we op koers: Plymouth!.
Dichter bij de kust gekomen heb ik contact met de vaste wal om te melden dat
alles goed gaat en dat het weer wat wispelturig is. Onder de wal, achter een landtong, wordt het
weer ook rustiger, minder golven en minder wind. Ik kan nu ook de weerberichten
ontvangen. Deze zijn totaal anders dan het laatste wat ik gisterochtend heb gezien. Vandaag nog
wind uit het oosten, dan komt er een dag met westen wind en dan weer een dag
met oosten wind. Uiteraard met de nodige overgangen. Wind
van 2 tot 4 bft.
Kunnen we nu weer, met een gerust hart, de zeilwisseling retour
doen. Het voordek is droog dus de kleine Genua, die redelijk droog is, kan mooi,
door het voorluik, naar binnen.
Wat ik ook zie….zeilboten, dat is een tijd
geleden, natuurlijk,’….er wordt hier veel gezeild , veel meer in verhouding dan
in Portugal , middellandse zee. Griekenland, in bepaalde gebieden waar veel
charters varen.
Tegen de avond is er weinig wind en we krijgen
ook stroom mee. Nu maar wachten op de opkomende westen wind. We gaan het allemaal
weer beleven!. Vaarplanning maken???
Vergeet het maar.
De dag komt zoals die komt en gaat zoals
die gaat!!
De wind draait naar het noorden en dat is
niet ongunstig, zo kunnen we, gezien de omstandigheden, redelijke vorderingen
maken.
Rond 4 uur in de morgen van woensdag 24 juli gaat de wind
naar het westen. Er is genoeg wind om de stagfok, zonder boom, te loevert te
houden. Dus doe ik lekker mijn slaapjes.
Als het licht wordt en ik weer wakker, gaat
de kluiver naar beneden en gaat de kleine Genua met de spiboom in top. Dat
geeft meer oppervlakte en een beter balans. Het bezaantje had ik vannacht al
gestreken. Met een redelijk windje zo
rond de 10 tot 12 knopen, loopt dat lekker.
Er is oosten wind voorspelt en ik heb de
verwachting dat de wind draaiing over de zuid gaat. Reden waarom ik een meer zuidelijke
koers dan oost vaar. Als de wind draaiing doorzet naar oost, kan ik meedraaien
naar NO. Blijf ik onder de Engelse kust dan kan ik niet meedraaien want dan zit
ik op de kust en moet ik noodgedwongen korte slagen gaan maken. Aan de Frans
kust heb ik meer ruimte en mogelijkheid om lange rakken te maken richting
Boulogne,
Rond het middag uur is het vocht uit de
lucht en doet de zon volop zijn werk. Goed om vochtige kleding lekker te laten
drogen en mijn bruine bast te onderhouden.
Halverwege de middag gaat de wind naar het
ZW. De Genua te loevert is niet meer te handhaven. Dus doen we een zeilwissel,
heb ik tenminste weer wat te doen!.
Kluiver omhoog Genua op de kotterstag en
de stagfok als aap. Maximaal zeiloppervlak aan de masten!! De wind blijft zwak,
een beetje west en een beetje zuid west. Het houd je bezig. Eind van de middag
geen wind.
Wat overblijft is het volgende: In het kanaal is er een getijde verschil van
3 tot 5 meter. Dat is een massa water dat in zes uur tijds in de trechter
geperst wordt, daarna loopt het allemaal weer weg. Dat geeft heftige getijde
stroming. De diepte is hier ronde 80 tot 100 meter (groot orde
Middellandse zee: 1000 mtr)
daarbij is de bodem hier royaal voorzien van bergen en dalen. De getijde stroom
zorgt dan voor het onrustige water. Daar overheen komt nog de oceaan deining en
de gewone windgolven. Eén van de plekken
op aarde waar het nooit rustig zal zijn. Als je voldoende wind en snelheid hebt
is het allemaal te doen, zelfs bij de
plekken waar de zo genaamde
overfalls zijn. (vindt de Raaf best leuk!). Maar nu hebben we alleen de
restanten en geen wind. Reden om de
motor bij te zetten om over de doorgaande vaarroute te gaan. De zon die is goed
warm en dat blijft tot laat in de avond!
Rond
zeven uur in de avond passeren de lijn Cherbourg en het eiland White. We zitten op de helft
van die lijn, wat gedacht was als een vlotte
passage,.…. blijkt een mijl op zeven.!!
Om acht uur komt de oosten wind! Een
beetje voorzichtig.. Dat houdt wel in dat ik mijn zeilen aan moet passen voor
de aan de windse rakken. Als alles staat blijkt dat de wind zelfs door het
noorden is gegaan richting NW. Het duurt nog even maar uiteindelijk blijft de zwakke
wind in het NO zitten. Dat stond niet in de mogelijke scenario’s.
Omdat ik niet meer op de motor vaar en
rond de 3 á 4 knoopjes vaar constateer ik dat ik over de grond een beduidend andere koers vaar dan volgens het magnetisch
kompas . (90 graden verschil bij een snelheid van 2 knopen). Er staat dus een behoorlijke
oost west stroom. Dat resulteert zelfs in het terug zetten naar het westen.
Om 11:00
krijgen we kentering van het tij en dan krijgen we stroom mee. Nog even
wachten.
Ik zit tussen de twee doorgaande routes
(heen en terug). Het “niemandsland”. We gaan wel zien wat de wind doet en wat
we daarmee kunnen.
Als ik op het AIS scherm kijk zie ik veel
schepen. Maar kijk ik naar buiten dan zie ik geen enkel schip of hooguit één in de
verte. Op het scherm lijkt het dat de schepen erg dicht bij zijn, maar in
praktijk zijn ze ver weg. Dat is een beetje misleidend want de meeste scheppen
varen met een snelheid van 12 tot 15
knopen en dan zijn ze toch snel bij je. Maar met deze kennis weten we waar we
mee bezig zijn. Het hoort er allemaal bij en maakt zo’n tocht ook weer
interessant en uitdagend. Voorlopig zit ik niemand in de weg!!. Vaar ik aan de
wind en heeft de Raaf alles onder controle.
Tot dat…..om half tien de wind naar het
oosten gaat!
Dat zou voor mij een ZO koers betekenen,
maar omdat de stroom oost west is wordt de koers over de grond Zuid, richting
Bar Fleur. Ik zet de motor maar weer bij om toch zo vlot mogelijk door de
doorgaande vaarroute te zijn. Na de kentering krijg ik stroom mee (west –oost) die mij verder van de doorgaande
vaarroute wegzet. Heb ik weer ruimte om mijn eigen plan te maken!! Nadat ik, op
relatief korte afstand (een halve en een hele mijl, twee schepen gepasseerd ben,
zijn we om half twaalf buiten de route. Voorlopig houden we de huidige koers,
richting Bar Fleur, aan en kan ik mijn slaapjes gaan doen.
Als ik aan de wind over bakboord vaar en ik
dan overstag ga naar de aan de wind over stuurboord, maakt de Raaf , op
stilstaand water, een hoek van ongeveer 110 graden. Nu met niet al te veel wind en stroom van west naar oost ga ik
overstag en is die hoek ongeveer 60 graden. Dat is gunstig want ik vaar nu
bijna evenwijdig aan doorgaande route. Het wordt dus een relaxed nachtje. Als
de stroom van oost naar west gaat wordt ik weer meer tegen de doorgaande route
aan geduwd.
In de ochtend van donderdag 25 juli, is er een heerlijk zonnetje en wordt het
schip aardig droog aan dek.
Omdat het schip nogal een hoog
“zoutgehalte” heeft trekt dat veel vocht aan. In de morgen is er dan ook veel
dauw op het schip. Gisteren was het schip “kletsnat” en was dat pas om een uur
of twaalf geheel opgedroogd. Nu, aan
hogerwal, is er minder vocht in de lucht en is het schip rond een uur of negen
droog.
Ik geniet volop van de onbewolkte hemel en
het zonnetje dat vrij spel heeft. Ik nuttig het ontbijtje en ben mijzelf aan het “rijk” rekenen.
Mijn schoondochter wordt zondag 27 juni 50
jaar. Dat viert ze zaterdag avond. Als …… de wind blijft staan en….. en….
dan!!!! !! Zou ik op haar partijtje aanwezig
kunnen zijn.
De wind denkt daar anders over, vindt dat
het ook maar wat rustiger aan moet doen. ………Was niet de afspraak!!. …. Einde
illusie!
We zijn bij de doorgaande vaarroute en als
ik overstag ga gaan we bijna dezelfde
route terug. Ik schat dat we een hoek van 140 graden plus maken.
Er zijn geen schepen in de omgeving dus
doe ik nog een “na slaapje”., Dat bevalt goed.
Rond een uur of twaalf moet ik toch maar weer actief worden. Er zijn wat
wolkjes en….. nu gaat de wind slapen??.....
Ik blijf maar buiten, op zoek maar restantjes wind. Gelukkig, we
vinden wat….. en met 8 knoopjes wind en
weinig golven gaan we richting Fecamp. De kentering is inmiddels ook in gezet
en we gaan zien waar dat ons brengt.
Boven land, richting Dieppe en Boulonge
hangt een donkere lucht. Ik zit te ver
van land om het weerbericht op te pikken.
Ik krijg een Appje van Marti. Die is met zijn schip in Duinkerken . Hij
had wat schade en melde mij nu dat alles weer oké was. Zij blijven nog een dag
in Duinkerken, want er komt een groot onweersfront over het kanaal!. Van zuid
naar noord en later komt er west tot NW wind. Goed voor mij maar niet goed voor Marti en Helene. Zij gaan naar
de Spaanse Ria’s, die ze uitvoerig willen verkennen Vorig jaar zijn ze naar de Carib geweest en hebben dit stuk
overgeslagen,
Vanmiddag dacht ik nog….toen ik nog niets
van het onweersfront afwist, het ware
gunstiger geweest om langs de Engelse zuidkust te gaan. Nu ben ik blij dat
ik hier zit, want in de namiddag wordt ook
ik geconfronteerd met de activiteiten van het onweer. Ik zit wel eens waar op
het staartje en de zon heeft zelfs de hele dag tot aan de ondergang, in de kuip
geschenen. Ik krijg de nodige wisselende winden. Van NO tot Z en later W. De windkracht
is variërend van nul tot 25 knopen . Dus
geen gelegenheid om wat anders te doen. Ik heb slaap genoeg gehad, dus zit er
nog voldoende het elastiek in de kast.
Bij elke wind verandering is steeds de
vraag.. wat gaat het doen en voor hoe lang?. Wel zeil minderen of niet etc.
Tegen twaalven in de nacht lijkt het weer gestabiliseerd te zijn met een westen
/noordwesten wind en kan de Raaf koers Boulogne aanhouden. Ik denk dat de rust
is wedergekeerd. Ik doe mijn verslagje en ga mijn slaapjes doen. Dan komt er toch
nog een stoot wind. Niet te veel, maar
het houdt je bezig. Als het na een kwartier rustiger wordt besluit ik toch maar
minder zeil op te zetten, je weet nooit. Achteraf was dat niet nodig maar het
geeft meer rust in het hoofd.
Met nog enige windschiftingen kunnen we uiteindelijk voor het lapje richting Boulonge.
Ik krijg ook een weerbericht: eerst wind uit het zuidwesten, ter hoogte van
Zeebrugge komt er windstilte met enige tijd wind uit het noorden. Dan draait de
wind naar NW met een windkracht 5 Bft. en dat blijft dan wat langer. Ziet er niet ongunstige uit, de vraag blijft
alleen, waar ben ik …bij welke weersgesteldheid?
Het gaat nu hard. We hebben stroom mee maar
met veel korte en hoge golven vanwege de getijde stroom. Om half elf ben ik
rond Cap Grinez.
Marti is inmiddels ook vertrokken, op de
motor, want die heeft de wind pal tegen en er is weinig manoeuvreer ruimte voor
de kust in verband met zandbanken. Ik houd een noordelijke koers aan omdat er
op enig moment de wind uit het noorden zou gaan komen,
Dus langs de shippingline. Tot de hoogte
van Calais maak ik goede vorderingen maar daarna wordt het beduidend minder. Cape
Grinez laat ons niet los. Het getij doen zijn werk, maar de verkeerde kant op.
Ik zie een zeilboot aankomen, in de wind
en op de motor. He … dat is een verrassing!!.
Marti en Helene
komen mij gedag zeggen. De tijd dat we wadden tochtjes maakten is voorbij en
wat ziet zijn schip er pico bello uit. Erg leuk om elkaar zo even te ontmoeten. Zij
gaan nu richting Cape Finisterre.
Alhoewel
we een beetje vaart maken lukt het mij niet de koopvaardij schepen die
voor mij ten anker liggen, in te halen.
Vette stroom tegen. Na tegen stroom komt
ook mee stroom, daar wachten we maar op.
Voor de Belgische kust hebben we ZW wind
met een tussendoortje van NO naar NW.
In de ochtend van vrijdag 26 juli, hebben we zon!.. en met stroom mee schiet
het lekker op. In de avond, om half negen kom ik in het ankergebied voor
Zeebrugge, Er liggen wel zo’n 20 schepen. De automaat stuurt daar prima tussen
door. Voor geen enkel schip hebben we moeten uitwijken.
Ik krijg ook het Nederlands weerbericht
over de marifoon: in het noorden van
Nederland wind kracht 6 Bft uit het oosten en hier voor de kust NW, wind 5 Bft, maar ….kans op onweersbuien hagel
en regen met windvlagen oplopend tot 35 knopen en dat is veel. Als je dan
teveel zeil op hebt staan loop je goed de kans dat er dingen kapot gaan. Dus zeiloppervlak
miniseren . (kleine Genua, grootzeil en
rif in bezaan. Dat kan nu mooi, want het is rustig en dan kan ik de kluiver en stagfok via het
voorluik, binnen opbergen.
Ik kom bij windmolenparken en volgens de
kaart moet ik daar tussendoor kunnen . Dat was zo….tot voor drie maanden.
Over de Marifoon had ik al iets gehoord
over een kabellegging voor de kust van Zeebrugge. Ik zit een heel eind uit de kust. Kennelijk vinden de Belgen “vlak voor de
kust iets verder weg’. Afijn,via de
marifoon wordt ik opgeroepen dat ik daar niet door mag! , Restricted area!!! .
Of ik maar even mijn koers wil verleggen.
Het is inmiddels zaterdag 27 juli geworden en het is buiten hartstikke donker
en je ziet alleen heel veel lichtjes van het park en boeien daar omheen. Ik
moet uiteindelijk een stuk terug varen en dan naar de scheepvaart route. De
wind valt weg ( zoals voorspeld) en ik doe dat op de motor. Hier blijven
dobberen en wachten op wind is geen optie.
Het lukt om de scheepvaart route te bereiken, vlakbij het kruispunt van
Zeebrugge, Antwerpen, Rotterdam en IJmuiden. Het is niet druk en zonder enige
hinder varen we over het kruispunt. Ik
kan me zelfs de nodige slaapjes permitteren.
Als de dagenraad zich meldt komt er wat
wind maar niet genoeg om de stuurautomaat te voeden. Er komt weer een
weerbericht door: in het noorden minder
gebieden met windkracht 6 en hier voor de kust geen melding meer van harde
windvlagen.
Omdat ik nu halve wind vaar kan ik het
aapje erbij zetten en dat scheelt. Ik kijk het e.e.a nog eens aan en gezien de laatste
weersvoorspelling kan ook de kluiver
best weer naar buiten.
Zo
dat loopt weer lekker. Als de wind nog even doorzet zitten we op 8 knopen
snelheid. Dat is kicken!. Het wordt
eventjes iets te veel. Dan “leunt” het schip en loop je de kans om uit het roer
te loepen. Dat moet je dan weer corrigeren
etc. etc. Niet handig dus: de aap eraf en opbergen. Na een tijdje wordt de wind weer minder. Aap er maar weer bij. Voorlopig varen we nog
steeds keurig op koers naar de aanloop van IJmuiden. In de middag krijgen we wel stroom tegen maar
met halve wind kunnen we dat makkelijk compenseren. Dan zakt de wind een beetje
in. Nog 10 mijl en we kunnen wat afvallen om de aanloopgeul naar IJmuiden in te
gaan.
Bij de aanloop, die toch nog 20 mijl uit
de kust begint, begint de zon te schijnen. Dat vindt de wind ook leuk en stopt met blazen. Houd ik
een sterk slingerend schip over. Bij stevige halve wind heb je de bulletalie
niet nodig. Nu valt de wind weg, gaat het schip slingeren en giek slingert dan
van harte lust mee, dat is niet goed want dan slaat hij steeds tegen de aap
aan, de aap vind dat niet leuk. Dan moet ik of de bulletalie zetten en/of de
aap weghalen. Voor beide ben ik te laat. De aap is oud en kan geen weerstand
bieden aan het geweld van de giek De giek slaat hard in de aap en ik ben de aap gelogeerd!! Een grote scheur in de aap( / stagfok). Eigenlijk niet zo’n ramp wat dit zeil is
vernieuwing toe. Ik denk dat hij 30 jaar dienst heeft gedaan en dan nog twee
keer vermaakt is. Tja , de kruik gaat
net zo lang te water?? Maar ik heb mijn
engeltjes bedankt voor het feit dat zij dit zolang hebben kunnen
voorkomen. Voor het laatste stukje van
de tocht heb ik de stagfok(aap) waarschijnlijk niet meer nodig. Dus op zoek
naar een gebruikte fok die ik zelf kan vermaken tot de juiste maten. (Voorlijk
ongeveer 10 tot 11 meter. Als iemand wat weet??) .
Met de huidige korte golfslag wordt het
slaan van de zeilen toch echt te gek. Alles naar beneden en op de motor verder
en wachten op meer wind of minder golven. Na een uurtje komt er wat wind , de golfjes
zijn wat minder en voor het lapje: grootzeil in de bulletalie en de kleine
Genua in de spiboom, gaan we de laatste mijltjes
afleggen.
Ik zou nog op tijd kunnen zijn voor het
verjaardagsfeestje. Om zes uur ben ik nog maar een paar mijl uit de kust en
probeer ik Yvon te bereiken. Zij heeft een etentje en de telefoon staat uit! Het
wordt dus moeilijk, om op korte termijn, vervoer vanuit IJmuiden te regelen.
Jammer dus . Ik ga door de sluis en om negen uur meer ik af op mijn “privéremming
werk” ergens bij de cement fabriek. Dan heb ik weer contact met Yvon. Te
laat!! er is nu geen redden meer
aan. Ik ga slapen …. zonder wekkers!!!!.
Zondag 28 juli, morgen 10:00 wordt ik weer wakker.
Ik heb diep en zwaar geslapen. Het heeft even tijd nodig om normaal te kunnen
functioneren. Koud water over de kop helpt. Er staat een klein windje uit het
westen. Dus: trossen los en voor het windje naar Amsterdam. Het ontbijtje doen
we onderweg wel.
Net na IJmuiden is een klein karakteristiek
Hollands dorpje “Velsen Zuid”. Ik ben druk in de weer met de zeilen en ben dus
te laat om een mooi plaatje te schieten. Wel jammer, want zoals in Portugal ,
Spanje , Griekenland etc. karakteristieke plaatsjes hebt, hebben wij in
Nederland zeker wel zulke mooie en bijzondere, specifieke dorpjes. Mensen komt
niet voor niks van over de hele wereld naar Nederland(Holland ) om deze mooie dorpjes te bezoeken.
Het is weer even schakelen!! Verkeerslawaai, industrie geurtjes,
vliegtuigen die landen, langs de oevers bij Amsterdam zijn veel nieuwe
bedrijfspanden, er varen veel recreatie
bootjes, waarvan alle zeilboten op de motor varen.
Ik vaar op mijn gemak met een beetje wind
en mooi uitzicht tot aan de Oranje sluizen met grootzeil en Genua te
loevert.
……… Opzij,
opzij, opzij, we hebben vreselijke haast!!......
En……….. Vluchten kan niet meer
1977 Jenny Arean & Frans Halsema
Deze liedjes worden steeds meer bewaarheid
___________________________
Na de Oranjesluis door de brug bij
Durgerdam en bij de Block van Kuffeler meer ik af. Yvon komt met verse salade
!!! maar zij moet wel weer terug voor de kat.
Morgen nog 10 mijltjes naar Lelystad en dan haalt Yvon mij op want Rob
en Renee komen nog even langs voordat zij met vakantie gaan. Hebben we in Blaricum nog een gezellig
gezamenlijk etentje. Daarna???? schip en zeilen ontzouten en het schip klaar
maken om in Zwartsluis op de kant te gaan.
De hele winter de tijd om de Witte Raaf
weer gereed te maken voor “long cruising” !!
Zes weekjes varen en we zijn weer terug in Griekenland….. of……. gezien
mijn aankomend zeilpensioen, als er zich
een nieuw baasje voor de Witte Raaf aandient!
Wie weet.
Volgende ontwikkelingen komen weer op deze
blog te staan.
Wouter
Einde Reisverslag
2019 deel 4 .
Vaartocht
Griekenland naar Nederland .
---------
5e
gedeelte van de reis, van Finisterre naar IJmuiden /Lelystad --------------------
Reisafstanden:
(afstanden over
de rechte stukken gemeten)
Lefkada
naar Vulcano
(Sicilië) 330
mijl
Vulcano naar Gibraltar
1040 mijl
Gibraltar
naar Finisterre
570
mijl
Finisterre
naar Lelystad 870 mijl
Totaal over de reis 2810
mijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten