Zeilen met de Witte Raaf

Reisverslag 2025 deel 12

---------

Verblijf in Griekenland met de Witte Raaf.

De eilanden van de Dodekanesos.

Dinsdag middag 9 september.

De reis naar de boatyard op het eiland Leros

Met de trein van Leeuwarden naar Hollandsche Rading. Daar woont Jeroen , mijn zoon, in het ouderlijk huis.

Met de auto naar Yvon in Blaricum om mijn jack en loop-krukken ( je weet maar nooit) op te halen. Die was ik mooi vergeten.

Jeroen en Hilde hadden een heerlijke maaltijd gemaakt.

Verwenning bij het afscheid. Uiteindelijk ga ik zo’n 9 maanden weer weg.

Woensdag 10 september

Vroeg op …. het vliegtuig naar het eiland Kos vertrekt om 05:00 uur van Schiphol.

Met de laatste trein van dinsdag nacht/woensdag naar Schiphol en daar “even” wachten is een optie.

Dat kan.. maar….. ik kreeg de kans niet .

Jeroen is vroeg uit bed gestapt en heeft mij gebracht. Wel zo comfortabel.

----------------------

De vlucht liep gesmeerd, omstreeks 9:15 uur plaatselijke tijd , geland.

De ferry naar Leros vertrekt om 10:25 uur uit de plaats Kos. Zo’n 30 kilometer vanaf het vliegveld.

Dus zorgen dat je snel het vliegtuig uit bent, geen ruimbagage en zo snel mogelijk een taxi scoren. Dat is gelukt.

10 minuten voor aankomst /vertrek van de ferry stond ik aan de kade,.

Via het eiland Kalymnos en stad Pothia naar het eiland Leros.

Op Google Maps is een ferry verbinding te zien van Kos naar de hoofdplaats Lakki aan de westkust van Leros. De ferry ging naar Agia Marina. Aan de oostkant van Leros, even schrikken.. ook goed!

Ik had niet goed op de ticket gekeken, waar de aankomst was, dat krijg je als je op leeftijd komt.

De bus opzoeken naar de boatyard, gelegen bij het kleine vliegveld van Leros. en het “dorp” Partheni..

Nee dus…. “er rijden vandaag geen bussen” ...morgen wel.

Dan de taxi.

De taximan wist mij te vertellen dat morgen de scholen beginnen en de bus weer in tip topconditie moet zijn. De bus is voor groot onderhoud naar Athene geweest.

Ik wordt voor het kantoor van de boatyard afgezet.

Mijn komst was bekend, in principe afspraak gemaakt om 15 september te water te gaan.

De boot ligt er goed bij

**********

Eerst wel mijn to-do lijstje afwerken voor het zover is.

Het is bloedheet, 30 graderen onder het dekzeil en in de boot is het echt warm. Mondjes maat laten we schip weer ontwaken.

Werkt alles nog naar behoren??? ... en dan zien we wel verder.

Tussendoor wat slaapjes gedaan, daar was ik wel aan toe.

Maar… als je niks doet gebeurt er niks. Dus ... toch maar wat doen

------------------------------------

Algemene indruk van de eerste dagen op het eiland Leros, daar waar de boot op de kant stond.

Het Klimaat

Warm in een vochtig klimaat. Tussen de 25 en 30 graden met warme wind.

Hoe was het in het voorjaar…. als ik 5 km verderop met de fiets boodschappen ging doen, was de enige route over een stevige heuvel.

Dat deed ik in etappes, af en toe een rust pauze. Een plekje uitzoeken …. uit de wind en in de voorjaarszon, heerlijk.

Nu in het najaar….. om even uit te rusten….. een plekje zoeken in de schaduw, liefs met veel wind.

De wind langs een bezwete huid doet het vocht verdampen en dat geeft weer koeling.

--------------------------------

Het toerisme..

In het voorjaar ziet het er rustig uit.

In een voorgaand verslag heb je kunnen lezen dat ik, hier op de kop van Leros, lang moest zoeken naar een betaal automaat. Uiteindelijk gevonden in Agia Marina.

Toen was de toeristen stroom nog niet in gang en was er weinig toerisme te bekennen.

Op dezelfde plek is het nu vol met toeristen. Het zeewater is nu ook warmer,. Ideaal voor de zonaanbidders!!

-----------------------------

Donderdag 11 september.

Rond 9 uur wakker, eigenlijk zonde, vroeg in de morgen zal het wezen.

Met deze dag temperaturen kan je beter vroeg beginnen.

De ochtendstond heeft goud in de mond.

Eerst maar verder met de technische klusjes, komt later in het verslag.

Als ik boodschappen ga doen is het tegen de middag. Een nare eigenschap van mij. In de middag boodschappen doen op het warmst van de dag, en vaak gesloten winkels vanwege de siësta. Het zit in mijn ritme en is er moeilijk uit te krijgen.

Heuveltje op en met de nodige rustmomenten lukt dat.

Bijkomend puntje van aandacht… de koelkast doet het niet….. balen… nu … met dat warme weer, dus opletten met wat je koopt.

En dan weer terug.….heuvel op met een dikke rugzak op mijn nek!

Als je daar de tijd voor neemt lukt dat best. Met wat brood, dat inmiddels lekker uitgedroogd is, een tosti gemaakt.

Niet met Hollandse kaas maar met Griekse geiten kaas, weer even wennen.

We gaan weer verder om het schip vaarklaar te maken. Eerste zorg … koelkast op orde zien te krijgen.

Met behulp van Bram, mijn steun en toeverlaat bij dat soort problemen is het probleem opgelost.

Het wordt weer koud in de koelkast. Wat ga je dan deze luxe weer enorm waarderen.

De technische oplossing??? … komt later in het verslag voor de geïnteresseerden.

Vrijdag 12 september

Vroeg uit de veren, er is redelijke temperatuur. Goed genoeg om de onderkant van het schip te schuren.

Met de schuurmachine gaat dat prima, de licht blauwe antifouling schuurt makkelijk schoon. Geeft we veel stof, ik kan meedoen met de Smurfen voorstelling.

Ik heb alleen een slipje aan, geen kleding die ook blauw wordt en de was in moet. Even douchen, er zijn hier prima douches, en ik heb weer een gewoon uiterlijk.

Bij de receptie gevraagd of er diesel getankt kan worden, dat kan, ze komen met een kleine tankwagen langs en dat is dan ook geregeld.

Om 12:30 uur is het zover. Er komt 220 liter, bij er zat er nog 150 liter in de tank.

De planning:

Woensdag varen naar Lakki, dan is er veel wind, komt uit het NW. even aan de wind en dan ruime wind. Kleine genua en bezaan is dan goed te doen.

Het te water laten van het schip wordt een dag opgeschoven, dat wordt dinsdag, komt beter uit.

----------------

Bij nautische winkel kan ik antifouling kopen. Aardig prijzig (2x 5 liter 400 euro). Als ik contant betaal scheelt dat 50 Euro. De moeite waard om even contant geld te pinnen.

Ik moet nog een klein beetje donker blauwe verf hebben voor een beschadiging aan de water lijn bij de steven. Hebben ze niet.

Dan maar weer op stap. Naar de werf aan de andere kant van het vliegveld.

De nodige heuveltjes op en af…... goed voor de conditie. Ik ben te laat, de winkel is dicht… ze hebben het wel. Morgen ochtend ben ik de eerste.

Geld pinnen???

De zoektocht naar een pinautomaat in het voorjaar herhaald zich.

Bij de supermarkt nagevraagd, ja...”er zou er een zijn”. een eindje terug.

In het voorjaar jaar had ik die automaat wel gezien maar was toen buiten gebruik. Nu kon ik hem niet vinden..

Bij een café gevraagd…. “iets terug rijden “, bij die Griekse vlag… Dus niet.

Even goed kijken en ja hoor, de automaat is weg, het fundament ligt er nog.

Eerst volgende pin automaat …. Jawel!!!.. bij Agia Marina weer een stuk verder op..

Dat lukt.. de contanten zijn binnen.

-----------------------------

Een winkel met verf gevonden, heeft alleen een grotere bus… ook goed.

Om deze tijd rond 5 uur, zij de terrasjes nog leeg. In een kleine supermarkt koude fles cola gehaald en aan het strand genuttigd..even bijkomen.

Nog even bij de grote super langs en met gepaste inzet , over de heuvel, weer terug naar het schip.

Nog net licht genoeg om de waterlijn bij de werken. Is dat ook klaar.

Naar de douche …. met regendouche kop!!!!… heerlijk..

Het is weer mooi voor vandaag.

Zaterdag 13 september

Vandaag veel wind, het dekzeil ligt er “losjes” bij. Laten zitten heeft geen zin dan waait het zeil alle kanten op ….dus ... wegnemen.

Later vind ik wel een mogelijkheid om de zeilen op maat op te vouwen, opdat ik de zeilen goed weg kan stouwen.

Antifouling opgehaald, het werk kan beginnen.

De onderkant is geschuurd vandaag zet ik de lastige plekjes in de antifouling. Ook de onderkant van de kiel krijgt aandacht.

Meestal is de onderkant van de kiel het stiefkindje omdat er geen ruimte tussen de grond en de kiel is en je er dus niet goed bij kan om te krabben,….. schuren en schilderen. Op zijn breedst is de kielzool 40 cm breed!

Hier ... zoals het er schip nu staat, is er voldoende ruimte.

Twee steunen van het schip vrij gemaakt en daar alvast antifouling opgebracht.

Morgen kunnen deze steunen goed vast gezet worden en kunnen de anderen vrij gemaakt worden om de onderkant, ook daar in de verf te zetten.

Nog een paar “plekjes” op de zijkant glad schuren idem op de steven, (oude beschadigingen die ik van het voorjaar in de plamuur had gezet Ziet er goed uit, kan dat ook in de witte verf gezet worden.

Overdag antifouling opzetten is geen optie. De romp is veel te warm, kan zomaar 30 graden plus zijn!!

Morgen ochtend vroeg, als het zaakje afgekoeld is, is dat de beste oplossing.

Een middagslaapje gedaan, dat werd een diepe slaap !!!. Ook dat is lekker.

De waterlijn moet nog schoon anders houdt de schilders tape niet goed, .

Toch maar de spuit op het schip. Het stof wat overal op “ geplakt“ is gaat er heel gemakkelijk vanaf ….een meevaller.

Het is inmiddels laat geworden, nog steeds veel wind. In het donker maar de schilderstape op de waterlijn plakken. Ook dat lukt,

Morgen de grote vlakken bewerken.

Zondag 14 september

Vroeg op om met de “gematigde “ temperaturen de antifouling aan te brengen.

Het valt tegen, even de verf er opsmeren gaat niet lukken, zie verder de technische verhandeling.

Ik hoor het geraas van een landend vliegtuig het is dus rond half tien!!

De stuurboord kant van het onderwaterschip heb ik in de verf staan.

Het wordt te warm om bakboord ook te doen. Morgenochtend vroeg weer op voor het bakboord onderwaterschip.

Doorgaan met ander dingen, dekzeil netjes op vouwen opdat het goed opgeborgen kan worden.

Er is hier een grote tegelplaats om zeilen schoon te maken, kan ik goed gebruiken om de dekzeilen op te vouwen.

Het is hier warm af en toe in de schaduw verkoeling zoeken.

Een ontmoeting

De tegelplaats zit vlak bij de plek waar de “vergeten schepen “ opgeslagen zijn.

Altijd interessant. Wat ik ook zie is het Wibo zeiljachtje van Anne Margo.

Destijds heb ik haar in Vliho baai (Lefkas) ontmoet.

Via Thomas , een Zweedse solozeiler, die ik in het voorjaar Lakki ontmoet had, (zie vorige verslagen). Wist ik dat haar boot hier lag.

Ze is aan boord en druk bezig om op een professionele manier onderhoud te plegen aan dit stalen scheepje.

Tijdelijk staat het schip hier omdat aan ijzeren schepen werken… slijpen lassen etc. in de nabijheid van andere boten, niet door iedereen op prijs gesteld wordt.

Hier kan er geslepen en gelast worden. Als de grondlagen er op zitten krijg de boot weer een “normale plaats.”

Anne Margot is aan boord, we praten even bij maar hebben het alle twee druk. Zij moet volgende week naar Spanje om een schip over te varen.

Dus gaan we verder met onze werkzaamheden.

De dekzeilen zijn geborgen. Op de schroefas moet ik nog een poelie monteren (zie technisch verslag, de motor nakijken op de goede werking. Verder geen bijzonderheden.

De zon is inmiddels verdwenen en maakt zich op voor de komende dag.

De kleine plamuur plekjes moeten nog wit geschilderd worden. Met mijn hoofdlantaarn op lukt dat. Zo is dat ook klaar.

Tijd om te gaan slapen.

Maandag 15 september

Vroeg op en aan de bak,

Waarschijnlijk heb ik net niet genoeg antifouling. En om voor een klein stukje nog een nieuwe pot te kopen a 175,- euro is mij wat te veel.

Er is nog een stuk onderwaterschip dat er goed uitziet en geen antifouling nodig heeft. Bewaren we voor het laatst. En zo geschiede, er blijf een klein stukje onbeschilderd over.

Als ik bijna rond ben land het vliegtuig. Weten we weer dat we omstreeks half tien leven.

Rest nog het plaatsen van de zink-anoden en het schoonmaken van de schroef. Het schip kan morgen te water. Andere klusjes kan ik ook doen als het schip in het water ligt. Voorlopig nog profiteren van de wal accommodatie.. Stroom en water voorziening.

Van de receptie kreeg ik het bericht;…. dinsdag morgen 8:15 uur wordt het schip “opgepakt.” en te water gelaten. Mooi!!

Er zijn hier geen steigers, dus meteen wegvaren naar een ankerplaats of haven. Donderdag en vrijdag wordt er harde wind voorspelt dikke 8 beaufort met uitschieters naar 9 BFT.

Vrijdag avond komen Stef en Jan Paul aan boord. Dan wil ik wel in de haven van de stad Kos liggen.

Dus vanavond nog het schip vaarklaar maken.

Klaar voor de te waterlating

Morgen, dinsdag, niet naar Lakki maar naar het eiland Pserimos varen . Een eiland ten NW van Kos haven met goede anker mogelijkheden.

Op woensdag, dan is het nog rustig weer, een goed plekje in de oude haven van Kos zien te vinden. We gaan het beleven. Dat is het plan!!

Dinsdag 16 september

Om 8:15 uur is het zover. Er wordt op de romp, geklopt.

Drie ervaren mannen die goed op elkaar ingespeeld zijn gaan hun gang .

De hangbanden worden keurig schoon gespoten op dat er geen krasjes op het schip komen.

Het schip hangt in de banden. Het hele gevaarte rijdt naar de plek waar het schip weer water gaat proeven.

Schip zakken tot het bijna geheel drijft.

De schipper mag aan boord om lijnen over te gooien, 2 voor en twee achter.

Ter controle .. motor starten. Ook dat werkt. Kijken of er geen lekkages zijn. Ook dat is goed.

Schip verder laten zakken, hijsbanden wegnemen, landvasten los en varen maar.

Er is nogal wat wind 5 tot 6 beaufort.

In de luwte van de baai kan de bezaan omhoog, blijft de boot met de kop in de wind en kan ik rustig de stootkussens en landvasten binnen halen en op ruimen.

De genua omhoog en aan de wind de baai uit varen.

Met een dikke vijf hoeft het grootzeil er niet bij, aan de wind 7 knoopjes snelheid op vlak water. Ik vind het wel mooi zo!

We varen de baai ”vrij” naar open water en kunnen dan afvallen naar ruime wind.

De wind varieert, dan weer wat minder dat weer wat meer met heftige vlagen.

De Raaf heeft er zin in.

We hebben een mooie tocht langs de oostkant van Leros en Kalymnos.

We komen bij het eiland Pserimos. Daar is een beschutte baai om ten anker te gaan. Morgen is er minder wind kunnen we relaxed de binnenhaven van Kos invaren. Om aldaar een plekje uitzoeken om de harde wind/storm van donderdag en vrijdag uit te zitten. Half zeven is het donker. Verslagje schrijven en slapen.

Technische uitleg.

De koelkast:

Hij doet het niet, daar begint het mee. Maar wat van de koelkast doet het niet.

Er zit een elektronica kastje tegen de compressor aan. Die is al eens vervangen.

Loshalen en kijken wat er aan de hand is. Niets te zien.

Het kastje open maken .

Ook dat ziet er “gezond” uit. Ik ga te rade bij mijn steun en toeverlaat Bram!!

Bram verteld mij dat de elektronica de 24 volt gelijkstroom omzet in drie fasen wisselstroom. Er zitten inderdaad drie stekkergaten op het kastje die passen in de aansluiting op de compressor.

Als er tussen de drie stekkergaten/polen spanning is dan is het kastje oké.

Meten … en er is spanning… het kastje is dus goed…

Zou de compressor naar de knoppen zijn…??

We plaatsen het kastje weer op zijn plek. De koelcompressor slaat aan… Eureka… Waarschijnlijke oorzaak. Slecht contact door oxidatie.. De koeling doet het weer. Het koude bier is veilig gesteld. Puf puf… !!

Ik zag het al voor me. Hoe kom ik aan onderdelen en hoe krijg ik die hier en wanneer?? etc etc. Het is niet nodig

De antifouling

De antifouling is een verf waarop de organismen , waterplantjes, schelpen etc, zich niet goed kunnen vastzetten.

Door het varen slijt de antifouling en verdwijnen ook de organismen.

Voordat je weer nieuwe antifouling opzet moet de oude laag versleten zijn. Vele doen per definitie nieuwe antifouling, ziet er weer mooi uit en de verffabrikant is daar blij mee. Het schip het water in en je ziet ver niks meer van.

Onder de blauwe antifouling heb ik nog een rode verflaag, als die in zicht komt wordt het tijd om een nieuwe antifouling op te zetten. Deze keer was ik aan de beurt.

-----------------------

De schroefas poelie.

Algemeen:

Als je, door de wind voortgedreven, 5 knopen of meer snelheid maakt, gaat de schroef als een propeller draaien.

Op de schroefas kun je een poelie monteren die middels een aandrijfriem een stroomdynamo kan laten draaien. Deze levert op zijn beurt stroom om de accu’s bij te laden.

De stuurautomaat en koelkast gebruiken stroom van de accu. Als er meer in de accu gaat dan er uit heb je gratis stroom. De accu’s kunnen ook gevuld worden door zonnepanelen of door de dynamo van de motor.

De actuele situatie:

De huidig poeli was te smal,.